Dergi 129

289

TBB Dergisi 2017 (129)

Ayşe Füsun ARSAVA

manın 263. madde, 3. fıkrasında öngörülen düzenleme, gerçek veya

tüzel kişilerin 1. ve 2. fıkrada yer alan koşullar altında bundan böyle

kendilerini doğrudan etkileyen ve icra önlemi gerektirmeyen tüzük

karakterli hukuki tasarruflar aleyhine iptal davası açabilmesini öngör-

mektedir.

Ortaya çıkış tarihçesi itibariyle “hot summer” 2002’e ve Avrupa

Anayasa tasarısının III-365.maddesine istinat eden bu yenilik önemli

hukuki tereddütlere ve herşeyden önce tüzük karakterli hukuki tasar-

ruflar kavramı bağlamında yoğun görüş farklılıklarına neden olmuş-

tur. Divan 3.10.2013 tarihli Inuit Tapiriit Kanatami davası bağlamında

verdiği kararı ile yüksek yargı olarak tereddüt konusu kavrama açık-

lık getirme beklentisini karşılayamamıştır

; Divanın kararı gerçek ve

tüzel kişilerin bireysel haklarının korunmasında merkezi korumayı

güçlendirecek bir gelişme olarak değerlendirilmemektedir.

AB’nin çalışma usulleri hakkındaki anlaşmanın 263. madde,

3. fıkrasının gelişme tarihçesi ve tüzük karakterli hukuki

tasarruflar kavramı

AB’nin çalışma usulleri hakkındaki anlaşmanın 263. madde, 3. fık-

rasının ortaya çıkış tarihçesi madde hükmünde ortaya çıkan değişikli-

ğin kısmen Birlik yargıçlarının

Unión de Pequeños Agricultores

davala-

rında verdiği kararların, kısmen de kanun sözcüsü Jacobs’un davalarla

ilgili özellikle 21.03.2002 tarihli talebinin izlerini taşıyan “hot summer

2002”ye istinat ettiğini göstermektedir. Söz konusu davalarda bir ta-

raftan ilk derece mahkemesi ve kanun sözcüsü Jacobs arasında, diğer

taraftan ilk derece mahkemesi ve Divan arasında ortaya çıkan görüş

farklılığı, AT anlaşmasının 230. madde, 4. fıkrası muvacehesinde ger-

çek ve tüzel kişilerin AT-AB normatif hukuk tasarruflarına karşı dava

açma önkoşulu olarak kabul edilen 1963 tarihli Plaumann formülünde

EuGH, 3.10.2013, Rs.C-583/11 P (Inuit Tapriit Kanatami u.a./Europäisches

Parlament und Rat der EU; Rudolf Streinz, Individualrechtsschutz im

Kooperationsverhältnis, EuZW 2014, s.17 vd.

EuG, Rs. T-173/98 (Unión de Pequeños Agricultores /Rat der EU), Slg.1999, II-

3357 vd.; EuGH, Rs. C-50/00P (Unión de Pequeños Agricultores /Rat der EU),

Slg.2002, I-6677 vd., ve Jégo-Quéré EuG, Rs.T-177/01 (Jégo-Quéré/Kommission),

Slg.2002, II-2365 vd.; EuGH, Rs.C-263/02 P, (Kommission/Jégo-Quéré), Slg.2004,

I-3425 vd.