Dergi 129

299

TBB Dergisi 2017 (129)

Meltem Ece OBA

artırmaktadır. Ticari aktörlerin karşılaştığı bu gibi sorunların aşılması

için sözleşmeler hukuku alanında tarafsız ve yeknesak kurallar yarat-

mak fikri ortaya çıkmıştır. Borç ilişkilerine uygulanacak hukukun bir-

leştirilmesi çabaları sonucu milli hukuk sistemlerinin dışında kalan,

doğrudan bağlayıcı olmayan hukuk kuralları yaratılmıştır.

Doktrinde borç ilişkilerine uygulanacak hukukun uyumlaştırıl-

ması ihtimalini gerçekçi görmeyen, kanunlar yeknesaklaşa bile uy-

gulamada birlik sağlamanın mümkün olmayacağını belirten karşıt

görüşler de mevcuttur.

Öte yandan, anasyonel hukuk kurallarının

uygulamada ve teoride uyumlaştırma amacına başarıyla hizmet ettiği

de güçlü biçimde savunulmaktadır.

Anasyonel hukuk kurallarının yaratılması süreci Avrupa’dan

Amerika’ya, Asya’dan Afrika’ya kadar pek çok coğrafyada son dönem-

lerde hız kazanmıştır. Bu çalışmada, özellikle Avrupa’daki öğretide ön

plana çıkan anasyonel hukuk kuralları genel hatlarıyla tanıtılacak; ar-

dından bu kuralların uygulamadaki yerine değinilecektir.

I. Anasyonel Hukukun Kaynakları

Anasyonel hukuk, milli hukuk sistemlerinin dışında kalan, doğru-

dan hukuki bağlayıcılığı olmayan, uluslararası menşeli hukuk kavra-

mını ifade eder.

Anasyonel hukuk

lex mercatoria

nın bir parçası olarak

da yorumlanmaktadır.

Lex mercatoria

milletlerarası ticarette yaygın

olarak benimsenmiş örf, adet ve teamülleri ifade eder.

Lex mercatoria

tacirler hukuku adıyla da anılır.

Doktirinde Pierre Mayer UPICC’in başarısızlıkla sonuçlandığına ilişkin görüşler

sunmuştur. Aktaran: Sarah Lake, “An Empirical Study of UNIDROIT Principles

International and British Responses”,

Uniform Law Review

, 2011, S. 16 (3), s. 692,

dipnot 122.

Christopher Sheaffer ise CISG’nin başarısızlıkla sonuçlandığına ilişkin görüşler

ileri sürmüştür. (Christopher Sheaffer, “The Failure of the United Nations Con-

vention on Contracts for the International Sale of Goods and a Proposal for a New

Uniform Global Code in International Sales Law”, Pace Law School Institute of

International Commercial Law, Haziran 2008).

Lake, s. 692.

Tolga Ayoğlu, Uluslararası Ticari Sözleşmelere Uygulanan Genel Prensipler,

Maddi Hükümler ve Ticari Adet-Teamüller Olarak Lex Mercatoria, Vedat Yayıne-

vi, Birinci Basıdan Tıpkı İkinci Bası, İstanbul, 2011, s. 1.

Sibel Özel, Milletlerarası Tahkimde Kanunlar İhtilafı Meselesi, Legal Yayıncılık,

İstanbul 2008, s. 143.