Dergi 129

318

Anasyonel Hukuk Kuralları ve Uygulama Alanı

Andersen-Andersen adıyla anılan tahkim kararında da

PECL

5:101:3 hükmü sözleşmenin yorumlanmasında kullanılmış ve ortaklık

anlaşmasında taraflar arasındaki işbirliği ilkesi uyuşmazlığın çözü-

münde uygulanmıştır.

Sonuç

Bu çalışmada özellikle Avrupa coğrafyasında ön plana çıkan anas-

yonel hukuk kurallarının genel hatlarıyla tanıtılması ve bu kuralların

uygulamadaki yerinin incelenmesi amaçlanmıştır.

Anasyonel hukuk kuralları borç ilişkilerine uygulanan maddi hu-

kuku uyumlaştırarak ticari aktörlerin işlemlerini kolaylaştırma ama-

cı taşır. Çalışma kapsamında ele alınan anasyonel kaynaklar UPICC,

PECL, DCFR, CESL ve Trans-Lex veri tabanı’dır.

Anasyonel hukuk kuralları devlet mahkemelerince çözümlenen

uyuşmazlıklarda

incorporation

yoluyla sözleşmelere aktarılarak taraf-

lara hizmet etmektedir. Öte yandan tahkim yargılamasında taraflara

tanınan hukuk seçimi serbestisi ile anasyonel hukuk kurallarının uy-

gulama alanını oldukça genişletmiştir. Tahkim yargılamasında taraf-

lar açıkça seçerek ya da uluslararası hukukun genel ilkelerine atıf ya-

parak anasyonel kaynaklara başvurulmasının yolunu açabilmektedir.

Taraflarca hukuk seçiminin hiç yapılmadığı hallerde de, hakem heyeti

kimi durumlarda sözleşmeye uygulanacak hukuk olarak anasyonel

kuralları seçebilir. Diğer yandan, hem devlet mahkemeleri hem de ha-

kem heyetlerince çözüme kavuşturulacak uyuşmazlıklarda anasyonel

hukuk kuralları CISG’deki ve milli hukuklardaki boşlukları doldur-

makta rol oynamaktadır.

Anasyonel hukuk kuralları devletlerin iç hukuk düzenlemeleri

bakımından birer model kanun işlevi de görmüştür. Bu sayede, huku-

kun uyumlaştırılması yönündeki eğilim artmış, geleceğe dönük yeni

uyumlaştırma çalışmaları ortaya konmuştur.

Davacı taraf Andersen Consulting Business Unit Member Firms, davalı taraflar ise

Arthur Andersen Business Unit Member Firms ve Andersen Worldwide Societe

Cooperative şirketleridir. Dava numarası: 10 American Review of International

Arbitration, 451 (1999).

DiMatteo, dipnot 323.