Dergi 129

AYRILIKÇI HAREKETLERİN ULUSAL KURTULUŞ

HAREKETİ STATÜSÜ KAZANMASI:

HUKUKİ VE SİYASİ BOYUTLAR

THE ACQUISITION OF NATIONAL LIBERATION MOVEMENT

STATUS BY SECESSIONIST MOVEMENTS:

LEGAL AND POLITICAL ASPECTS

Ümmühan Elçin ERTUĞRUL

Tuğba SARIKAYA GÜLER

Özet:

XX. yüzyılın ikinci yarısında, uluslararası hukukun en ih-

tilaflı konularından birisi de ulusal kurtuluş hareketlerinin hukuki

statüsü olmuştur. Bazı ayrılıkçı hareketlerin siyasal/diplomatik dış

destek kazanmaları sonucunda ulusal kurtuluş hareketleri olarak

tanınmaları, normatif çerçevenin revize edilmesi gerekliliğini ortaya

çıkarmış ve sözleşmeler, protokoller ve çeşitli hükümetler arası ya da

bölgesel organizasyonların kararlarıyla, muharip taraflar için belirli

hak ve yükümlülükler ön görülmüştür. Fakat bu konuda ne belirle-

nen hukuki ölçütler tam, kesin ve açıktır, ne merkez devletin silahlı

çatışma halini ve kurtuluş hareketi katılımcılarının savaşan statüsünü

tanıma zorunluluğu vardır, ne de savaş halinin tanınması durumunda

doğacak olan yasal hakları garanti altına alan güçlü bir uluslararası

yaptırım mekanizması bulunmaktadır. Uluslararası normatif rejimin

zafiyetinden kaynaklanan bu durum sebebiyle, teorik normların et-

kinlik düzeyi pratikte güç eksenli reel politikanın çizdiği gri sınırlarla

belirlenmiş durumdadır.

Anahtar Kelimeler:

Uluslararası İnsancıl Hukuk, Ulusal Kurtu-

luş Hareketleri, Self-Determinasyon, Devletin Egemenliği Doktrini,

Terörizm

Abstract:

In the second half of 20th century, legal status of na-

tional liberation movements has become one of the most debatable

issues of international law. The recognition of some separationist

movements as national liberation movements thanks to foreign

political/diplomatic support revealed the necessity to overhaul cur-

rent normative frame and some specific rights and obligations were

∗

Yrd. Doç. Dr., Kırıkkale Üniversitesi, İ.İ.B.F.,Uluslararası İlişkiler Bölümü, Ulusla-

rarası Hukuk Anabilim Dalı,

∗∗

Araş. Gör., Kırıkkale Üniversitesi, İ.İ.B.F., Uluslararası İlişkiler Bölümü, Uluslara-

rası Hukuk Anabilim Dalı,