85 / 405
84
Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulu Üyelerinin Vergisel Sorumluluğu
II- Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulu Üyelerinin Vergi
Sorumluluğunun Vergi Usul Kanunu, Türk Ceza Kanunu ve
Kabahatler Kanunu Açısından Değerlendirilmesi
1. VUK Açısından Değerlendirme
Anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin vergi sorumluluğu
ele alınırken öncelikle konu; VUK’da yer alan vergi cezaları; vergi zi-
yaı cezası, usulsüzlük ve vergi suçları ve cezaları bakımından maddi
hukuk yönüyle ele alınmalı daha sonra da usul hukuku açsından de-
ğerlendirilmelidir.
A. Maddi Hukuk Açısından Değerlendirme
Vergi hukukunda kişilerin kanuna aykırı davranışları, nitelikleri-
ne göre vergi suçlarını ya da kabahatlerini oluşturmaktadır. Bu suçlara
ve kabahatlere verilecek cezaların nitelikleri ve usulleri de yine farklı
şekilde belirlenmiştir. Vergi suç ve cezaları konusunda yasal mevzuat-
ta doğrudan tanımlar mevcut olmamakla birlikte öğretide bu konuda
çeşitli görüşler dile getirilmekte ve farklı sınıflama ve tanımlarla konu
ele alınmaktadır.
7
Bilindiği gibi, VUK’da yer alan cezalar, ceza mahkemelerinde yar-
gılanmayı gerektiren eylemlerden kaynaklı olanlar ve olmayanlar ola-
rak ikiye ayrılmaktadır. Kabahatler Kanunu’nun yürürlüğe girmesi ile
birlikte, ceza mahkemelerinde yargılanmayı gerektirmeyen eylemler
kabahatler kapsamında değerlendirmeye başlanmıştır. Bu durumda,
vergi uygulamalarından doğan yasaya aykırı eylemleri suçlar ve ka-
bahatler olarak ayırmak konuyu anlamak açısından yararlı olacaktır.
8
7
Özellikle de ceza hukukunda yapılan düzenlemeler sonucu suç ve kabahat
ayrımının esas alınması, TCK’da kabahatlere yer verilmeyerek bu konunun
ayrı bir Kabahatler Kanunu ile düzenlenmesi sonrası vergi ceza hukukunda da
farklı yaklaşımlar gündeme gelmiş, kavramsal bir takım tartışmalar öğretide dile
getirilmiştir. Bu çalışmanın konusu itibariyle bu konudaki farklı değerlendirmelere
değinilmeyecek, vergi suçu ve vergi kabahati şeklindeki sınıflama ile konu ele
alınacaktır. Bu konuda ayrıntılı bilgi için ve genel olarak vergi ceza hukuku
konusunda bkz.Yusuf Karakoç, Genel Vergi Hukuku, Yetkin Yayınları, 7. Bası,
Ankara 2014, s.479-597.
8
Konuya aşağıda ayrıca “3. Kabahatler Kanunu Açısından Değerlendirme” başlıklı
kısım altında da değinilecektir.