87 / 405
86
Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulu Üyelerinin Vergisel Sorumluluğu
Bunların yukarıda saydığımız hususlarla sınırlı olduğunu görü-
rüz. Yapılan belirlemeyi yönetim kurulunun devredilemez görev ve
yetkilerini düzenleyen YTTK 375 inci maddesi açısından değerlendir-
diğimizde, bu eylemlerin diğer bir anlamda görevlerin hiç birinin bu
madde kapsamında kalmadığı anlaşılmaktadır. Ayrıca, olayı yönetim
kurulunun devredilemez görev ve yetkileri arasında yer alan muhase-
be planını yapmak ve bunun işlerliği sağlamak için gereken emirleri
vermek hükmü kapsamında değerlendirdiğimizde, usulsüzlük kapsa-
mında kalan tüm eylemlerin, söz konusu plan kapsamında düzenlen-
mesi ve görev dağılımı yapılarak sorumlularının belirlenmesi gerekir.
Özel usulsüzlük eylemlerinin neler olduğu ve bunların yönetim
kurulunun devredilemez görev ve yetkileri arasında yer alıp almadık-
larını saptayabilmek için VUK 353 maddesine baktığımızda, bu eylem-
lerin, işletmenin satış, satın alma vb. eylemlerinden kaynaklı olarak
verdiği belgeleri vermemek olarak belirlendiğini görmekteyiz. Zaten
işletmenin organizasyon yapısına göre bu günde, bu eylemler işletme-
nin yardımcı elamanları tarafından çözülen eylemler olup, devredile-
mez görev ve yetki kapsamında yer almayan görev ve yetkilerdir.
Ceza yargılamasını gerektiren eylemleri düzenleyen VUK 359.
maddesini incelediğimizde, bu maddenin çeşitli şekillerde “kaçakçılık
suçları ve cezalarını” düzenlediğini görmekteyiz.
10
YTKK 375 ve 64. maddelerinin gerekçelerinde ve madde hükmün-
de, muhasebenin planlanması sorumluluğunun dışında kalan defter
ve belgelerin tutulması, düzenlenmesi ve saklanması gibi işlemlerin
işletmede yer alan işin uzmanlarınca yapılmasının amaçlandığı açık-
10
Bu fiilleri ana çizgileriyle şu şekilde ifade edebiliriz: 1) Vergi kanunlarına göre
tutulan veya düzenlenen ve saklanma ve ibraz mecburiyeti bulunan defter ve
kayıtlarda hesap ve muhasebe hileleri yapmak, gerçek olmayan veya kayda konu
işlemlerle ilgisi bulunmayan kişiler adına hesap açmak, defterlere kaydı gereken
hesap ve işlemleri vergi matrahının azalması sonucunu doğuracak şekilde
tamamen veya kısmen başka defter, belge veya diğer kayıt ortamlarına kaydetmek,
2) Defter, kayıt ve belgeleri tahrif etmek, gizlemek, muhteviyatı itibariyle yanıltıcı
belge düzenlemek veya bu belgeleri kullanmak, 3) Vergi kanunları uyarınca
tutulan veya düzenlenen ve saklama ve ibraz mecburiyeti bulunan defter, kayıt
ve belgeleri yok etmek, defter sayfaları yerine başka yapraklar koymak, belgelerin
asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenlemek veya bu
belgeleri kullanmak, 4) yetkisiz olarak belge basmak veya bu belgeleri bilerek
kullanmak.