Dergi 129

Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulu Üyelerinin Vergisel Sorumluluğu

Öğretide de belirtildiği üzere; “tüzel kişinin iş ve yer yönünden

faaliyet alanı, iletişim yoğunluğu ve olanakları, örgütlenme biçimi ve

yapısı, büyüklük ölçeği, personel sayısı, görev dağılımı, iş hacmi ka-

pasitesi, bağımsız hareket etme olasılığı, mali bünyesi, malvarlıkları,

kasa ve banka mevcudu, fiilin mahiyeti ve konusu gibi unsurlar dik-

kate alınarak değerlendirilmesi yapılarak bir sonuca varılmalıdır.”

B. Usul Hukuku Açısından Değerlendirme

Anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin sorumlulukları

yargılama usulü açısından ele alındığında tıpkı genel ilkelerde olduğu

gibi, şirket tüzel kişiliğinin organ olarak sorumlu tutulmamaları ge-

rektiği sonucuna varılmaktadır. Bu sonuca varılırken temel alınan da,

Yönetim kurulunu oluşturan kişilerin sorumluluklarının gerek vergi

hukuku gerek ceza hukuku açısından tespitine yönelik yapılan yargı-

lamada uygulanacak usul kurallarıdır. Özellikle de sorumluluk tespiti

açısından bu yargılamada uygulanması gereken resen araştırma ilkesi

ve ispat konusu dikkate alınmalıdır.

Ceza yargılamasında ve vergi –idari yargılama yönteminde yar-

gılama, yargıç tarafından yönetilir. Hâkimin, delillerin araştırılma-

sında ve davanın yürütülmesinde, kendiliğinden hareket etme yet-

kisi vardır.

Özel hukukta yargılamaya hâkim olan ilkeler ile kamu

22.09.2016.

Yiğit Uğur, Vergi Kaçakçılığı Suçları ve Diğer Hürriyeti Bağlayıcı Vergi Suç ve

Cezaları, Beta Yayınları, İstanbul 2004 Aktara, Mehmet Taştan, “Açıklamalı -

İçtihatlı Vergi Kaçakçılığı Suçları”, Genişletilmiş ve Güncellenmiş 2. Baskı, Adalet

Yayınevi, Ankara 2015, s.12.

Soruşturma ve kovuşturma organları maddi gerçeği resen araştırmakla

yükümlüdür. Bkz. Veli Özer Özbek/ Mehmet Nihat Kanbur/ Koray Doğan/

Pınar Bacaksız/ İlker Tepe, Ceza Muhakemesi Hukuku, Seçkin Yayınevi, Ankara

2012, s.603. Ayrıca bkz. Şeref Gözübüyük, “Yönetsel Yargı”, Turhan Kitabevi,

Ankara 2012, s.347. Vergi yargısında resen araştırma ilkesi ile ilgili ayrıntılı bilgi

için bkz. Mualla Öncel/Ahmet Kumrulu/Nami Çağan, Vergi Hukuku, Gözden

geçirilmiş, değişiklikler işlenmiş, 20. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2011, s.206-

207; Recep İbiş, Vergi Yargılamasında Resen Araştırma, Yaklaşım Yayıncılık,

Ankara 2013; ayrıca konu hakkına bkz. Mehmet Yaşin, Türk Vergi Yargısı ve

Vergisel Uyuşmazlıkların Dava Yoluyla Çözümü, Yaklaşım Yayıncılık, Ankara,

2006, s.24-25; Yusuf Karakoç, Türk Vergi Yargılaması Hukukunda Delil Sistemi,

Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Döner Sermaye İşletmesi Yayınları

No:77, İzmir 1997; Ceza muhakemesinde resen araştırma ilkesi ile ilgili ayrıntılı

bilgi için bkz. Devrim Aydın, Ceza Muhakemesinde Deliller, Yetkin Yayınevi;

Doğan Gedik/Mahir Topaloğlu, Ceza Muhakemesinde İspat ve Şüphenin Sanık