131 / 457
130
Türk Ceza Hukukunda Suça Teşebbüs
ten söz edilecektir. Zira çalışır ve dolu bir silah kasten öldürme suçu
yönünden elverişli bir araçtır.
43
Aracın elverişsizliği mutlak elverişsizlik ve nisbi elverişsizlik
olarak iki farklı gruba ayrılabilir. Zehir olduğu düşünülerek zararsız
madde ile kasten öldürmeye teşebbüs etmekte aracın mutlak elveriş-
sizliği vardır ve fail, teşebbüsten cezalandırılmayacaktır. Ancak baş-
kasına verilen zehrin öldürücü miktarda olmaması halinde aracın
elverişsizliğinden değil miktarından kaynaklanan yetersizliğinden
bahsedilecektir ve bu durumda nisbi elverişsizlik vardır; fail, teşeb-
büsten sorumlu olacaktır.
44
Kullanılan araç failin bilgisi olmadan icra hareketine başlanılma-
dan önce başkası tarafından elverişsiz hale getirilmiş ise teşebbüsün
varlığı kabul edilmelidir. Failin, bomba yapımı için patlayıcı madde
temin ettiği, üçüncü kişi tarafından patlayıcı maddenin patlayıcı ol-
mayan başka bir madde ile değiştirildiği, patlayıcı madde yerine baş-
ka bir maddenin konulduğunu bilmeyen failin hazırladığı düzeneği
hasmının arabasına koyduğu olayda kasten öldürmeye teşebbüsün
var olduğu kabul edilmelidir. Her ne kadar arabaya konulan düzenek
patlayıcı nitelikte olmasa da bu durumun oluşumunda failin bilgisi
dışında üçüncü kişinin katkısı olduğundan ve başlangıçta elverişlilik
bulunduğundan failin teşebbüsten sorumlu olması gerekir.
45
Failin cezalandırılabilmesi için elverişli hareket koşuluna suça te-
şebbüs hükmünde yer verilmesine rağmen işlenemez suçun diğer türü
olan hukuki konunun yokluğuna kanunda yer verilmemiştir. Elveriş-
siz hareketin cezalandırılmadığından yola çıkılarak, hukuki konunun
yokluğunda da faile ceza verilemeyeceği söylenebilir.
46
Ölü birine ateş
etmek adam öldürmeye teşebbüs olarak nitelendirilemeyecektir.
47
Hu-
43
Artuk/Gökçen/Yenidünya, (Ceza Hukuku Genel Hükümler), s. 571.
44
Faruk Erem/Ahmet Danışman/Mehmet Emin Artuk, Türk Ceza Hukuku Genel
Hükümler, On dördüncü Bası, 1997, s. 305.
45
Hamdi Öner, “Kalkışmada Kasdi Belirten Hareketler”,
Adalet Dergisi,
Yıl 36 Sayı
5, Mayıs/1945, s. 475. Araca patlayıcı olmayan maddenin konulması ile icra hare-
keti başlamıştır. Fail, patlayıcı olmayan bir madde yerleştirdiğini bilmemektedir.
Başlangıçta elverişlilik bulunduğundan ve icra hareketine başlanıldığından failin,
kasten öldürmeye teşebbüs suçundan sorumlu olması gerekir.
46
Alacakapatan, (İşlenemez Suç), s. 114.
47
Öztürk/Erdem, (Ceza Hukuku), s. 347, “Daha önce ölmüş bir kişiye ateş ederek
öldürmeye teşebbüs halinde, kişinin ölümü başka bir nedenden ileri geldiğinden