193 / 457
192
Türk Mevzuatında Çevreyi Kirletenin Hukuki Sorumluluğu
tadır. Basit olağan kusur sorumluluğu, sorumlu kişinin objektif özen
gösterme ve gözetme borcunu yerine getirmesine dayanmaktadır. Ba-
sit olağan kusur sorumluluklarında, özen borcunun yerine getirildiği
veya yerine getirilseydi dahi zararın yine de ortaya çıkacağı ispat edi-
lerek sorumluluktan kurtulmak mümkündür.
19
Ağırlaştırılmış olağan
kusur sorumluluğunda, nedensellik bağı gerçekleşmiş ise, sorumlu-
nun kendisinden beklenen özeni gösterdiğini kanıtlayarak sorumlu-
luktan kurtulma olanağı yoktur.
20
1.2.2. Tehlike sorumluluğu
Tehlike kavramı, “risk”, “hasar” ve “zarar” sözcükleri ile ifade
edilmektedir. Kelime olarak tehlike, büyük zarar veya yok olmaya yol
açabilecek durum, muhatara, gerçekleşme ihtimali bulunan fakat is-
tenmeyen sakıncalı durum anlamlarına gelmektedir.
21
Tehlike sorum-
luluğuna ilişkin TBK m.71 açısından tehlike kavramı ise, söz konusu
işletmenin faaliyetinden doğan zararın nitelik ve nicelik olarak ağır
olması, başka bir ifadeyle sık ya da ağır zarar meydana gelmesi halini
ifade etmektedir.
22
Tehlike sorumluluğunun ortaya çıkışının temelinde toplumsal et-
kenler vardır. Tehlike kavramı, sanayi devrimi sonucu yaşanan tekno-
lojik gelişme ve tehlike arz eden işletmelerin çoğalması ve işletmede
çalışanların uğradıkları zararların kusur ilkesi ile giderilememesi so-
nucu ortaya çıkmıştır.
23
Tehlike ilkesi, önemli ölçüde tehlike arz eden bir işletmenin sahi-
binin, söz konusu işletmenin faaliyetinden zarar doğması durumun-
da, bu zarardan sorumlu olması şeklinde ifade edilebilir. Fakat tehli-
ke ilkesi, TBK m.71 düzenlemesinde daha dar ele alınmaktadır. Zira
sorumluluk işletmenin faaliyetinden doğan zarara bağlanmaktadır.
24
19
Ateş, s.70.
20
Demir, s.70; Eren, Borçlar Hukuku, s.454.
21
Türk Dil Kurumu Sözlüğü,
www.tdk.gov.tr.
22
Eren, Borçlar Hukuku, s.456; Haluk Tandoğan, “Tehlike Sorumluluğu Kavramı ve
Türk Hukukunda Tehlike Sorumluluklarının Düzenlenmesi Sorunu”,
BATİDER,
C.X, S.2, s.12, 1979.
23
Senem Saraç, Türk Borçlar Kanunu’nda Tehlike Sorumluluğu ve Denkleştirme,
Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2012, erişim adresi:https:
/tez.yok.gov.tr/Ulusal-TezMerkezi/tez.SorguSonucYeni.jsp,Erişim Tarihi:27.02.2017.
24
Oğuzman/Öz, s.187; Saraç, s. 7.