Dergi 130

193

TBB Dergisi 2017 (130)

Zeynep GÜDÜK

Zarar işletmenin faaliyeti sırasında çalışan makine, araç ve gereçlerin,

dağılan maddelerin başkalarının malvarlığı veya kişi varlığı değerle-

rinde zararlar oluşturmasında tehlike sorumluluğu söz konusudur.

Fakat işletmenin üretip piyasaya çıkardığı ürünlerden kaynaklı zarar-

lardan sorumluluk TBK m.71 kapsamında değerlendirilemeyecektir.

Aynı şekilde kişinin yapmış olduğu faaliyet ya da elinde bulundurdu-

ğu nesne dolayısıyla çevresi için tehlike arz etmesi ve söz konusu teh-

likenin gerçekleşmesi durumunda, TBK m.71 düzenlemesi uygulama

alanı bulamayacaktır.

TBK’nın kabulünden önce, Türk hukukunda tehlike sorumluluğu

özel kanunlar ve bazı durumlarda da mahkeme içtihadı ile uygula-

ma alanı bulmaktaydı. TBK’da ise tehlike sorumluluğuna ilişkin genel

hüküm niteliğinde olan m.71 düzenlemesi getirilmektedir. Buna göre

TBK’nın uygulanmaya başlanması ile Türk hukukunda tehlike sorum-

lulukları açısından genel hüküm ile özel düzenlemelerin bir arada yer

aldığı karma bir sistemin mevcut olduğunu söylemek mümkündür.

TBK m.71/3 düzenlemesinde, belirli bir tehlike hali için öngörülen

özel sorumluluk hükümleri saklı tutulmaktadır.

Tehlike sorumluluğunun uygulanabilmesi koşullarına baktığı-

mızda; TBK’nın “Tehlike sorumluluğu ve denkleştirme” başlıklı 71.

maddesinde, önemli ölçüde tehlike arz eden bir işletmenin faaliye-

tinden zarar doğduğu takdirde, bu zarardan işletme sahibi ve varsa

işletenin müteselsilen sorumlu olacağı düzenlenmektedir. Bu düzen-

lemeye göre tehlike sorumluluğunun söz konusu olabilmesi için bir

işletmenin varlığı, bu işletmenin önemli ölçüde tehlike arz eden bir

işletme olması ve önemli ölçüde tehlike arz eden bu işletmenin faali-

yetinden bir zarar doğması gerekmektedir.

Haksız fiil sorumluluğuna ilişkin genel esaslar çerçevesinde, TBK

m.71 düzenlemesi açısından işletmenin sahibinin ya da varsa işlete-

Oğuzman/Öz, s.187.

Saraç, s.17.

Oğuzman/Öz, s.185; Saraç, s.20.

Kılıçoğlu, s.363; Oğuzman/Öz, s.186, 187; Safa Reisoğlu, Türk Borçlar Hukuku

Genel Hükümler, İstanbul, 2014, s.198; Abdülkerim Yıldırım, Türk Borçlar Hu-

kuku Genel Hükümler, Ankara, 2017, s.202; Şahin Akıncı, Borçlar Hukuku Bilgisi

Genel Hükümler, Konya, 2016, s.168; Haluk Nomer, Borçlar Hukuku Genel Hü-

kümler, 12. Bası, İstanbul, 2012, s.145.