131

126

(Marksist Kuram Açısından) Kapitalist Düzende İdare Hukuku ve Kuramın Görüşlerinin ...

yazarlarının tümünün ayrıksız bir biçimde, devletin ancak özel mül-

kiyet yüzünden mevcut olduğunu savladıklarını ve bu inancın artık

halkın bilincine işlediğini naklederek, devletin egemen bir sınıfın bi-

reylerinin onun aracılığıyla kendi ortak çıkarlarını üstün kıldıkları bir

şekil, daha açık bir deyişle, içinde bir çağın bütün sivil toplumunun

özetlendiği bir biçim olduğunu, bunun sonucu olarak, bütün kamusal

kurumların devlet aracılığından geçeceğini ve siyasal bir biçim alacak-

larını, bu yüzden yasanın iradeye dayandığı, hatta daha iyisi, özgür

iradeye dayandığı kuruntusunun somut temelinden koptuğunu, aynı

biçimde hukukun da yasaya dayandırılmasının bir temelinin olmadı-

ğını belirtmişlerdir.

Engels, devlet organlarının mensuplarının, toplumun çıkarına

değil kendi özel çıkarına hizmet göreceği düşüncesini taşımaktadır.

Yazar, toplumun başlangıçta basit işbölümü aracılığıyla kendi ortak

çıkarlarını gözetmek amacıyla kendi öz organlarını kurduğunu, ancak,

zamanla, doruğunu devlet iktidarının oluşturduğu bu organların ken-

di özel çıkarlarına hizmet etmeye başlayarak toplumun hizmetkârları

olmaktan çıkıp onun efendileri durumuna düştüğünü, bu gerçekliğin

yalnızca soydan geçme krallıkta değil, demokratik cumhuriyette de

görülebileceğini ifade etmektedir.

Engels, devlet gücünün başlangıçta, basit bir aletinden başka bir

şey olmadığı toplum karşısında nasıl bağımsızlaştığının en iyi örne-

ğinin Amerika’da görülebileceğini, bu ülkede hanedan ve soyluluğun

bulunmadığını, Kızılderililerin gözetimine atanmış bir avuç asker bir

yana bırakılırsa sürekli ordu, değişmeyen görevler, emeklilik hakkı ile

birlikte bürokrasinin bulunmadığını, buna karşın, orada da devlet ik-

tidarını ele geçirmek ve onu hem de en utanmaz erekler, en utanmaz

essen ve Peter Skalnik, İmge Kitabevi, Ankara 1993, s. 45-47.

K. Marx ve F. Engels, Alman İdeolojisi (Feuerbach) [Marx ve Engels’in Die deuts-

che Ideologie (1845-1846 [1932] adlı yapıtının Feuerbach başlıklı birinci kısmını

Fransızcasından “L’Idéologie allemande, Editions Sociales, Paris, 1975”den çevi-

ren: Sevim Belli], Beşinci Baskı, Sol Yayınları, Ankara 2004, s. 116.

Engels’in Karl Marx’ın Fransa’da İç Savaş adlı yapıtına yazdığı Önsöz, s. 19. Bkz.

K. Marx, Fransa’da İç Savaş [(İngilizce orijinali, The Civil War in France, 1871),

Fransızcasından (la guerre civile en France, Editions Sociales, Paris 1975) çevi-

ren Kenan Somer], Sol Yayınları, Dördüncü Baskı, Ankara 2012. Engels burada s.

21’de ise gerçeklikte devletin, bir sınıfın başka bir sınıf tarafından bastırılmasına

yarayan bir makineden başka bir şey olmadığını, ülkenin rejiminin krallık ve de-

mokratik cumhuriyet olmasının bu gerçekliği değiştirmeyeceğini savlamaktadır.