131

168

(Marksist Kuram Açısından) Kapitalist Düzende İdare Hukuku ve Kuramın Görüşlerinin ...

maktadır. Çünkü yürütmenin yapacağı düzenlemelerin Anayasa ve

kanunlara uygun olarak yapılması, aykırı olmayarak düzenlenme-

sine oranla daha bağımlı bir nitelik taşımaktadır. Buna karşılık, 1961

Anayasası’na göre yürütmenin düzenleyici işlemler yapması “kanun-

lar çerçevesinde” daha serbest bir biçimde kullanılabilir bir nitelik ta-

şımaktadır. Yine 1982 Anayasası’nın 115. maddesinde öngörülen tü-

zükler ve 124. maddesinde öngörülen yönetmelikler ancak “kanunlara

aykırı olmamak” koşulu ile çıkarılabilirler. Bu bakımdan “kanunlara

uygun olarak” kullanılması gereken yürütme yetkisi ve görevi bağımlı

ve “türev” (derivé) bir yetki olup özerk düzenleme yetkisini içerme-

mektedir. Ayrıca, belirtmek gerekir ki, yasama organının yürütmeye

yetki verdiği konularda yapılan düzenlemeler, sonradan çıkarılacak

bir kanunla değiştirilebileceği gibi bunlar hükümsüz de kılınabilir. Bu

durum da 1982 Anayasası’na göre yürütmenin özerk bir düzenleme

alanının bulunmadığını açıkça ortaya koymaktadır.

114

1982 Anayasası’nın 8. maddesine göre yürütmenin aynı zaman-

da yetki olarak düzenlenmesi, onun özerk düzenlemeye sahip olması

değil, fakat doğrudan Anayasadan kaynaklanan bazı yetkileri olması

ile açıklanabilmektedir. Gerçekten de 1982 Anayasası’nda öngörülen

kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi, 1961 Anayasası’ndan

farklı olarak artık fonksiyonel açıdan düzenleyici işlem olmaktan çık-

mış, yetki kanununa dayanarak, bakanlar kurulu, daha önce kanunla

düzenlenmemiş konularda asli, yani ilk elden düzenleme yapabilme

olanağına kavuşturulmuştur. Öte yandan 1982 Anayasası’nın 121.

ve 122. maddelerine göre olağanüstü dönemlerde çıkarılan kanun

hükmünde kararnameler (olağanüstü hal ve sıkıyönetim kanun hük-

münde kararnameleri) doğrudan anayasadan kaynaklanmakta “halin

gerekli kıldığı konularda” yürütmenin bir kanuna hatta Anayasaya

bağlı olmaksızın tamamen serbest takdiri düzenlemesini içermekte-

dir.

115

Eğer yürütme bir yetki olarak değil sadece bir görev olarak ni-

telendirilmiş olsaydı bu kararnamelerin hukuki niteliğini Anayasanın

genel dizgesi içerisinde açıklamak hayli güçleşirdi.

116

Aynı şekilde

Anayasa’nın 107. maddesine göre Cumhurbaşkanlığı Genel Sekre-

terliğinin kuruluş, teşkilat ve çalışma esasları ile personel atama iş-

114

Teziç, s. 13.

115

Teziç, s. 13, Özbudun, s. 149-151.

116

Özbudun, s. 150.