131

228

Ana ile Evlilik Dışında Doğan Çocuk Arasındaki İlişkiyi Düzenleyen Türk Medeni Kanunu ...

ya çocuğun velayet hakkı sahibi ebeveyn ile soyadı benzerliğine ola-

nak tanınması

ya da hakime somut olayın şartlarına göre çocuğun

menfaatini gözetebilecek nitelikte bir karar verebilmesi imkanının ta-

nınması isabetli bir çözüm olacaktır.

Evlilik dışında dünyaya gelen çocuğun soyadına ilişkin yasal dü-

zenlemede yapılması önerilen değişikliğe göre, evlilik dışında doğan

çocuk, ananın doğumu sırasında kullandığı soyadını almalıdır.

Çocu-

ğun doğduğu sırada an

a evliyse ve bu sebeple soyadı değişmişse,

çocuk

ananın

bekarlık soyadını almalıdır. Babası ile arasında tanıma veya

babalık hükmüyle soybağı ilişkisi kurulan çocuğun babasının soyadı-

nı alması, velayetin babaya verilmiş olması ve haklı sebeplerin gerek-

tirmesi halinde mümkün olmalıdır. Yani evlilik dışında doğmuş olan

çocuğun, babasıyla arasında soybağı kurulmuş bile olsa, velayet anada

kaldığı sürece çocuğun ananın soyadını taşımasının daha uygun olaca-

ğı kabul edilmektedir.

II- EVLİLİK DIŞINDA DOĞAN ÇOCUK İLE ANA ARASINDA

DOĞUMLA KURULAN SOYBAĞININ TESPİTİ

Bu bağlamda üzerinde durulması gereken bir diğer husus soyba-

ğına ilişkindir. Ancak belirtmek gerekir ki, soybağı kapsamında tartışı-

lacak mesele, çocuğun evlilik içinde veya dışında doğmuş olmasından

bağımsız olarak, ananın herhalde karşılaşabileceği bir meselidir.

TMK’nun 282. maddesinde ana ile çocuk arasındaki soybağının

doğumla kurulacağı düzenlenmiştir. Kanun’da öngörülen bu kural,

işin mahiyeti gereği olup, tabii bir olgu olan doğum olgusuna dayan-

maktadır. Bu nedenle yalnızca doğum olayının varlığı, ana ve çocuk

arasındaki soybağı ilişkisinin kurulması için yeterli kabul edilmiştir.

Çocuğun evlilik içinde veya dışında dünyaya gelmesi, anaya soybağı

ile bağlanması bakımından herhangi bir fark yaratmaz.

Serozan, Kişiler Hukuku, s. 473.

Oktay-Özdemir, Anayasa Mahkemesi, s. 197-198; Oğuzman/Seliçi/Oktay-Özde-

mir, s. 119; Akkayan Yıldırım, s. 89.

Ayan, s. 77; Dural/Öğüz, s. 162. Öğretide ileri sürülen bir diğer çözüm göre, ev-

lilik dışında dünyaya gelen çocuğun anasının soyadını alacağı; çocuk ile babası

arasında soybağının kurulmuş olduğu hallerde ise TMK’nun 27. maddesi çerçeve-

sinde adın değiştirilmesi yoluna başvurulabileceği kabul edilmektedir (Akkayan

Yıldırım, s. 85).