131

229

TBB Dergisi 2017 (131)

Gamze TURAN BAŞARA

TMK’nun 28/II. maddesi gereğince, çocuk sağ doğmak koşuluyla,

ana rahmine düştüğü andan itibaren hak ehliyetine sahip olacağından,

ana ile çocuk arasındaki soybağı ilişkisinin, ceninin ana rahmine düş-

tüğü andan itibaren kurulduğu kabul edilmektedir.

Çocuğu doğran ana tek bir kişi olacağından, ana her zaman belli-

dir. Burada çocuğu doğuran kadının tespiti soybağının kurulması için

yeterlidir. Ana çocukla arasındaki soybağını, aynı şekilde çocuk da

anayla arasındaki soybağını reddedemez.

Belirtmek gerekir ki, herhangi bir sebeple çocuğun kendisini do-

ğuran kadın dışında başka bir kadın adına doğum siciline yazılması ve

dolayısıyla bu kadının nüfus kütüğüne kaydedilmiş olması, çocuk ile

bu kadın arasında soybağı ilişkisi kurulduğu anlamına gelmez. Dola-

yısıyla böyle bir durumda çocuğu doğuran kadın ile çocuk arasındaki

soybağının tespitine yönelik olarak açılacak dava nüfus sicilinin düzel-

tilmesi davası olacaktır.

Nüfus sicilinin düzeltilmesi talebiyle açılan davada, ana olduğu

iddia edilen kadının çocuğu doğuran kadın olup olmadığının tespiti

için doğum belgelerinin mevcut olmaması veya gerçeği yansıtmıyor

olması halinde, başvurulacak yol tıbbi inceleme ve araştırma olacaktır.

Soybağının belirlenmesine yönelik davalarda tıbbi inceleme ve araştır-

malara ilişkin TMK’nın 284/b.2. maddesi ile HMK’nın 292/I. maddesi

olmak üzere iki yasal düzenleme yürürlüktedir.

Soybağına ilişkin davalarda yargılama usulünü düzenleyen

TMK’nın 284/b.2. maddesine göre, taraflar ve üçüncü kişiler, soyba-

ğının belirlenmesinde zorunlu olan ve sağlıkları yönünden tehlike ya-

ratmayan araştırma ve incelemeye rıza göstermekle yükümlüdürler.

Davalı, hakimin öngördüğü araştırma ve incelemeye rıza göstermezse,

Öztan, Aile Hukuku, s. 868; Hausheer/Geiser/Aebi-Müller, § 16, N. 16.09.

Hegnauer, BK, Art. 252, N. 38; Johannes Reich, CHK-Handkommentar zum

Schweizer Privatrecht, Personen- und Familienrecht inkl. Kindes- und Erwachse-

nenschutzrecht Art. 1-456 ZGB, 2. Aufl., Zurich, 2012, Art. 252, N. 10; Tuor/Schne-

ider/Schmid/Rumo Jungo, § 39, N. 9; Schwenzer, BSK, Art. 252, N. 9; Öztan, Aile

Hukuku, s. 868.

Öztan, Aile Hukuku, s. 868; Dural/Öğüz/Gümüş, s. 244; Ahmet M. Kılıçoğlu,

Aile Hukuku, Ankara, 2015, s. 513; Gençcan, s. 1005. Y. 2. HD., 5.4.1999 T., 1104 E.,

3027 K.; 07.06.2000 T., 5846 E., 7583 K.; 01.06.2009 T., 5650 E., 10465 K.; 17.06.2010

T., 9422 E., 12119 K.