131

226

Ana ile Evlilik Dışında Doğan Çocuk Arasındaki İlişkiyi Düzenleyen Türk Medeni Kanunu ...

Burada üzerinde durulması gereken bir diğer husus, çocuğun so-

yadının değiştirilmesi talebinin kim tarafından talep edileceğine iliş-

kindir. Bu konuda öğretide farklı görüşler ileri sürülmektedir.

Bir görüşe göre, evlilik birliği içinde doğan veya evlilik birliği dı-

şında doğmuş olup babasıyla soybağı ilişkisi kurulan çocuk, TMK’nun

321. maddesi uyarınca babasının soyadını taşımak zorundadır. Çocu-

ğun soyadı bu suretle belirlendikten sonra, ergin oluncaya kadar ve-

layet hakkına ve sair nedenlere dayanarak soyadının değiştirilmesi,

TMK’nun 321. maddesinde yer alan düzenleme karşısında mümkün

değildir. Çocuk ergin olduktan sonra haklı sebep varsa soyadını değiş-

tirmek üzere dava açabilir.

Bir diğer görüşe göre ise ad değiştirmek şahsa sıkı sıkıya bağlı

haklardan olduğundan, çocuk, ayırt etme gücüne sahip olduğu sürece,

soyadının değiştirilmesini talep edebilir.

Ancak sınırlı ehliyetsizler

yönünden ad değiştirilme taleplerinin yasal temsilcinin rızasına bağlı

tutulmasının çıkar durumlarına daha uygun düşeceği savunulmakta-

dır.

Adın değiştirilmesini talep hakkı her ne kadar şahsa sıkı sıkıya

bağlı bir hakkın kullanılması niteliğinde ise de bu dava sonucunda

küçüğün maddi ve manevi yükümlülükler altına girmesi ihtimali bu-

lunduğu gerekçesiyle yasal temsilcinin rızasının alınması gerektiği ka-

bul edilmektedir.

Esasen TMK’nun 16/I. maddesi hükmü karşısında,

ayırt etme gücüne sahip küçüklerin ad değiştirme taleplerinin yasal

Art.1-9 ZGB, Bern, 2012, Art. 4, N. 440; Rüfenacht, s. 63; Sibylle Hofer/Stephanie

Hrubesch-Millauer/Vito Roberto, Einleitungsartikel und Personenrecht, Bern,

2011, s. 200; Hausheer/Geiser/Aebi-Müller, § 17, N. 17.15; Aebi-Müller, CHK-

Handkomm., Art. 30, N. 2-3.

Dural/Öğüz, s. 170; Baygın, s. 101; Aysal, s. 345. Yargıtay da, soyadının şahsa sıkı

sıkıya bağlı bir hak olduğunu belirttikten sonra, çocuğun soyadının değiştirilme-

si davasının yasal temsile kapalı olduğunu, çocuğun ergin olduktan sonra kendi

adına dava açabileceğini açıkça ifade etmiştir (YHGK., 12.10.2011 T., 18-535 E.,

622 K.; Y.18. H D., 29.04.2002 T., 2635 E., 4981 K.; 25.10.2002 T., 8139 E., 10431 K.;

29.09.2003 T., 4315 E. 6899 K.; 23.02.2009 T., 11663 E., 1466 K.; 16.06.2011 T., 4986

E., 7207 K.; 8.06.2013 T., 8551 E., 10693 K.).

Hegnauer, BK, Art. 270, N. 60; Andrea Büchler, OFK- ZGB Kommentar Schwei-

zerisches Zivilgesetzbuch, 3, Aufl., Zurich, 2016, Art. 30, N. 7; Bilge Öztan, Şahsın

Hukuku (Hakiki Şahıslar), 6. Bs., Ankara, 1994, s. 176; Serozan, Kişiler Hukuku,

s. 475; Helvacı, s. 179; Oğuzman/Seliçi/Oktay-Özdemir, s. 122-123; Özen, s. 193;

Gençcan, s. 1494; Işıntan, s. 274.

Öztan, Aile Hukuku, s. 1016, Şahsın Hukuku, s. 176; Ergun Özsunay, Gerçek Kişi-

lerin Hukuki Durumu, 4. Bs., İstanbul, 1979, s. 201; Dural/Öğüz, s. 170.

Öztan, Şahsın Hukuku, s. 176.