131

227

TBB Dergisi 2017 (131)

Gamze TURAN BAŞARA

temsilcilerinin rızasına bağlı tutulmasını, kanun sistemi ile bağdaştır-

mak güç görünmektedir.

Haklı sebebe dayanarak soyadının değiştirilmesi talebinin, nispi

kişiye sıkı sıkıya bağlı bir hakkın kullanılması niteliğinde olduğu ka-

bul edilmektedir. Buna bağlı olarak, ayırt etme gücüne sahip olmayan

çocuğun soyadının değiştirilmesinin yasal temsilcisi tarafından talep

edilebileceği sonucuna ulaşılmaktadır.

Ancak soyadı değişikliği için

açılacak davada çocuğun ana babasının yasal temsilci sıfatıyla hareket

etmesi yerinde görülmemektedir. Çocukla ilgili her durumda yol gös-

terici nitelikte olan çocuğun üstün yararı ilkesi, soyadının değiştirilme-

si talebinin değerlendirilmesinde de temel hareket noktası olacaktır.

Soyadının değiştirilmesine ilişkin davada ana baba soyadı değişikli-

ğiyle ilgili olarak kendi görüş ve değerlendirmelerini aktaracağından,

başka bir ifadeyle çocuğun menfaatiyle ana ve babanın menfaati karşı

karşıya gelebileceğinden, ana veya babanın çocuğun yasal temsilcisi

olarak hareket edememeleri gerekir. Böyle bir durumda başvurulacak

yol çocuğa kayyım tayin etmek olmalıdır.

Evlilik dışında doğan çocuk ile babası arasında tanıma veya ba-

balığa hükmedilmesiyle soybağının tesis edilmesi, çocuğun mutlaka

babasının soyadını alması için yeterli bir gerekçe olmamalıdır. Aynı

şekilde evlilik dışında dünyaya gelmiş olup babası ile arasında soyba-

ğı ilişkisi kurulmuş olan çocuğun, her durumda mutlak surette ana-

nın soyadını alması gerektiği yönündeki emredici bir düzenleme de

isabetli değildir. Evlilik dışında doğan çocuğun soyadının tespitinde

esas olan çocuğun üstün menfaatidir. Evlilik dışında dünyaya gelen

ve ananın velayeti altında bulunan çocuk, anayla birlikte yaşıyor ve

onun tarafından yetiştiriliyor ise sadece babasıyla arasında tanıma

veya babalık hükmüyle soybağı ilişkisinin kurulmuş olması sebebiyle

çocuğun babasının soyadını alacağı sonucuna varılması her durumda

çocuğun menfaatine uygun bir çözüm olmayabilir. Bu itibarla evlilik

dışında doğan çocuğun soyadı hususunda bağlayıcı bir kural yerine,

Öztan, Aile Hukuku, s. 1016, Şahsın Hukuku, s. 177; Oğuzman/Seliçi/Oktay-Öz-

demir, s. 122; Serozan, Kişiler Hukuku, s. 475; Özen, s. 193; Helvacı, s. 179; Özsu-

nay, s. 201; Gençcan, s. 1494; Hegnauer, BK, Art. 270, N. 60, Kindesecht, § 16, N.

16.13; Büchler, OFK- ZGB Komm., Art. 30, N. 7. BGE 110 II 433; 117 II 6, 7.

Hegnauer, BK, Art. 270, N. 53-54, 60-62, Kindesecht, § 16, 16.13; Öztan, Aile Huku-

ku, s. 1016; Özen, s. 194.