131

TBB Dergisi 2017 (131)

Kahan Onur ARSLAN

lir.

Kural olarak bur tür mallara özel hukuk hükümleri uygulanır.

Yani, idarenin bu mallar üzerindeki yetkisi esasen özel hukuk kişi-

lerinin malları üzerinde sahip oldukları yetki ile aynıdır. Fakat bazı

durumlarda bu tür mallara da kamu hukuku kuralları uygulanması

mümkündür.

Örneğin, kural olarak kamunun özel malları da tıpkı kamusal mal-

ları gibi haczedilemez

ya da kamu kuruluşları özel mallarını diledik-

leri gibi satamaz ya da kiraya veremezler. Bu gibi işlemler için ihale

mevzuatı ve kamu malî yönetim ve denetimi mevzuatına uygun hare-

ket edilmesi gerekmektedir.

Bunun yanında, özel kişilerin mülkiyetinde bulunup da bir kamu

hizmetine ya da kamunun yararlanmasına sunulmuş bir mal ise kamu

malı sayılmamaktadır. Örneğin, bir özel hukuk kişisinin tarlasının yola

bakan kenarı üzerinde gelip geçenlerin yararlanması için yaptırdığı bir

çeşme her ne kadar maliki tarafından kamunun hizmetine sunulmuş

olsa da kamu malı sayılmaz. Ancak doktrinde, özel kişilere ait olan

yani bir kamu tüzel kişisinin mülkiyetinde bulunmayan bu tür mallara

işlevleri bakımından “virtüel kamu malı” denilmesi önerilmiştir.

B. Kamu Malları (Kamusal Mallar)

Kamunun doğrudan kullanımına ya da özel düzenlemelerle bir

kamu hizmetinin görülmesine tahsis edilen ve kamu hukuku tüzel ki-

şilerine ait bulunan mallara kamusal mallar ya da kısaca kamu malları

denilmektedir.

Bu tanımdan da çıkarılabileceği üzere bir malın kamu malı olması

için bu malın “kamu tüzel kişisinin mülkiyetinde olması” ve “kamu

Bahtiyar Akyılmaz; Murat Sezginer; Cemil Kaya, Türk İdare Hukuku, Seçkin

Yay., Ankara, 2013, s. 574.

Ancak, kamu malları ile kamu mallarının kullanılmasından elde edilen gelirleri

bu nokta birbirinden ayırmak gerekmektedir. Örneğin Danıştay, bir kararında,

kamu malı da olsa kiralanan yerden elde edilen gelirin idarenin haczi mümkün

özel geliri niteliğinde olması gerekçesiyle haczedilebileceğine hükmetmiştir. Da-

nıştay, 4. Daire, Karar Tarihi: 06.07.1993, E. 1992/3386, K. 1993/3528.

Oğuz Sancakdar, İdare Hukuku Teorik Çalışma Kitabı, Seçkin Yay. , Ankara, 2008,

s. 677.

Yıldızhan Yayla, “Kamu Mallarının Çağdaş Tanımı”,

Hukuk Araştırmaları Dergisi

C.7, S. 1-3, 1992-1993, s. 16.