131

TBB Dergisi 2017 (131)

Kahan Onur ARSLAN

Elbette kamu malının niteliğine göre, üzerindeki tahsise ve kulla-

nıcısına göre yararlanmanın farklı hukuki görünümleri olacaktır. Bu

noktada, yararlanma usullerine hâkim olan genel ilkeler, kamu malla-

rının genel hukuki karakterlerinin temelinde yer alan düşüncenin bir

yansımasıdır. Bu çerçevede kamu mallarından yararlanma usullerine

hâkim olabilecek genel ilkeler şu şekilde sıralanabilir.

- Bir kamu malından yararlanma, o malın üzerinde bulunan tahsise

uygun olmalı, en azından tahsisle bağdaşabilir bulunmalıdır.

- Kamu mallarından yararlanma hakları, idarenin kamu malının

tahsisini belirleme ve gerektiğinde değiştirme yetkisini kısıtlaya-

maz.

- Kamu tüzel kişileri kamu mallarından en iyi yararlanmayı sağla-

mak zorundadır.

- Kamu malları üzerinde kolluk yetkisinden kaynaklanan düzenle-

meler yapmak mümkündür.

B. Kamu Hizmetlerine Tahsis Edilmiş Kamu Mallarının

Kullanımı

Bir malın kamu malı sayılabilmesi için gerekli ikinci şart olan tah-

sis şartının iki alternatifinden birinin kamu hizmetlerinin ifasına tahsis

edilmiş olma olduğuna yukarıda değinilmişti. Örneğin, okullar, has-

taneler, idari binalar (bakanlıklar, valilikler, il müdürlükleri vs.), kış-

lalar, adliye sarayları, ceza infaz kurumları, bireyler tarafından değil,

doğrudan doğruya idare tarafından kullanılan kamu mallarıdır. Bu tür

kamu mallarının bir kısmı kamu hizmetinin ifası amacıyla münhası-

ran idare tarafından kullanılırken, bir kısmı bireyler tarafından dolaylı

olarak da kullanılmaktadır. Bu bakımdan münhasıran idare tarafın-

dan kullanım ile bireyler tarafından dolaylı kullanımı birbirinden ayırt

etmek gerekir.

Çalışmamızın bu bölümünde, Gülan tarafından sıralanan genel ilkeler içerisinde,

sadece bizim de katıldığımız ilkeler sıralanmaktadır. Bu konuda ayrıntılı bilgi için

bkz. Gülan, Kamu Mallarından Yararlanma Usullerinin..., s. 161-163.

Bu çerçevede kamu mallarından en iyi şekilde yararlanma yollarının araştırılması

da idarenin bir görevi olarak ortaya çıkmaktadır.

Bkz. Gözler, s. 899.