131

Kamu Malı Niteliğinin Tespiti ve Kamu Mallarından Yararlanmanın Esasları

Örneğin askeri depolar, askeri fabrikalar, elektrik santralleri, kış-

lalar, münhasıran idare tarafından kullanılan mallar olmaları bakı-

mından halkın girişlerine yasaklanan alanlardır. Kişilerin bu alanlara

girmeleri ulusal güvenlik ya da ulusal savunma gibi gerekçelerle ya-

saklanmıştır. Tahsis edildikleri kamu hizmetinin niteliği bakımından

herkes tarafından girilmemesi gereken bu tür kamu mallarına girenle-

rin cezai yaptırımla karşılaşmaları da mümkündür.

Kişilerin kamu hizmetine tahsis edilmiş kimi mallara girmeleri ise

özel izne tabi tutulabilir. Örneğin, Genel Kurmay Başkanlığı, Milli Sa-

vunma Bakanlığı gibi yerlere girişler yetkili kurumdan alınacak özel

izne bağlanabilir.

Ya da eğitim hizmeti verilen bir okul ya da üni-

versiteye öğrenci ya da personel olmayanların özel bir izinle girmeleri

öngörülebilir.

Kişilerin bu tür kamu mallarında yararlanmalarının yani kamu

mallarının kişiler tarafından dolaylı kullanımının koşulları yine idare

tarafından tespit edilmektedir.

C. Kamunun Doğrudan Kullanımına Tahsis Edilmiş Kamu Malla-

rının Kullanımı

Kamunun doğrudan kullanımına tahsis edilmiş kamu mallarının

kullanımı ise esasen “genel (kolektif) yararlanma” ve “özel (bireysel)

yararlanma” olmak üzere iki şekilde söz konusu olmaktadır. Ancak

her iki tür yararlanmanın da bağlı olduğu ortak ilkler bulunmaktadır.

Buna göre gerek genel yararlanmada gerekse özel yararlanmada:

- yararlanma kamu malının tahsis edildiği amaca aykırı olmamalı,

onu tehlikeye düşürmemelidir ve

- idare kamu malını korumak ve en iyi şekilde değerlendirmek du-

rumundadır.

Bu ilke özellikle yararlanma izinlerinin verilmesinde, sona erdiril-

mesinde ve yararlananlardan alınacak karşılığın saptanmasında etkili

olmaktadır.

Giritli/Bilgen/Akgüner/Berk, s. 877.

Gözler/Kaplan, s. 700.

Gözübüyük/Tan, s. 1131.