dergi 132

150

Hakkında Ödemeden Men Kararı Verilen Çek İcra Takibine Konu Edilebilir Mi?

gun davranması üzerine ihtilâf, söz konusu çekişmeli yargıya tâbi iade

davasında çözüme kavuşturulur (TK m. 758/1). Dilekçe sahibi mahke-

mece kendisine tanınan süre içinde iade davasını açmazsa mahkeme

ödeme yasağını kaldırır (TK m. 758/2).

İkinci olasılık senedi eline geçiren kişinin bilinmemesidir. Bu

hâlde mahkeme önce TK m. 760-762’de düzenlendiği şekle uygun

olarak ilânlar yapıp poliçeyi/çeki elinde bulunduranı senedi getir-

meye davet eder ve ilânlarda senedin getirilmemesi durumunda iptal

edileceği ihtarına yer verilir. Senedi elinde bulunduranın ilânlardan

haberdar olarak senedi mahkemeye sunması hâlinde mahkeme iade

davası açması için dilekçe sahibine süre tanır (TK m. 763). Bir diğer

anlatımla, yapılan ilânlar ardından elinde senedi bulunduranın bunu

mahkemeye sunması ile birlikte artık TK m. 758’de düzenlenen (kanu-

nun kullandığı kenar başlığıyla)

“Poliçeyi eline geçiren kişinin bilinmesi”

olasılığına dönülmüş olur ve senet üzerinde gerçekte kimin hak sahibi

olduğu sorunu dilekçe sahibi ile senedi mahkemeye sunan arasında

görülecek çekişmeli yargıya tâbi iade davasında çözüme kavuşturu-

lur. Tanınan süre içinde dilekçe sahibi dava açmazsa mahkeme, poliçe-

yi/çeki mahkemeye sunana geri verir ve muhatap hakkındaki ödeme

yasağını kaldırır (TK m. 763).

İlânlar ardından senedin mahkemeye

sunulmaması durumunda ise mahkemece senedin iptaline karar veri-

lir (TK m. 764/1).

Söz konusu hükümlerin salt lâfzından çok rahatlıkla anlaşıla-

cağı üzere -ki bu mantıksal bir gerekliliğin sonucundan başka bir şey

değildir- poliçe ve çekte muhatabın (veya müracaat borçlusu olan dü-

zenleyenin), (TK m. 778/I, (ı) gereğince aynı hükümlerin uygulanacak

olan) bonoda düzenleyenin -bu sıfatları nedeniyle- hiçbir zaman senet

elinden rıza dışında çıktığı iddiasındaki kişi tarafından ileri sürülecek

iptal talebine taraf olabilmeleri mümkün değildir. Daha açık söyleye-

lim:

Biraz önce belirtildiği üzere ilân üzerine senedi elinde bulunduranın bunu mah-

kemeye sunması ile birlikte esasen TK m. 758’de düzenlenen olasılığa geri dönül-

müştür. Dolayısıyla buna paralel olarak TK m. 763, 2. cümle ile TK m. 758/2 aynı

düzenlemeyi içermektedir.