dergi 132

185

TBB Dergisi 2017 (132)

Ayşe Seda GÜLSEVEN

rinden ulaşmak da mümkündür. Aynı durumu, hukuk metinlerinin

uygulaması olan yargı kararlarında da görmek mümkündür. İçtihat-

larda, kanun metinlerindeki nötr eşitlik yerini geleneksel cinsiyet rol-

lerine bırakmaktadır. Bu çalışmada, boşanma davalarında toplumsal

cinsiyet rollerinin en çok görünür olduğu içtihatlar üzerinden yapılan

incelemeyle, toplumsal cinsiyet rollerinin, yargı kararlarına nasıl yan-

sıdığının ve yargı kararlarıyla nasıl yeniden üretildiğinin ortaya ko-

nulması amaçlanmıştır.

I. TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİ

1. Toplumsal Cinsiyet Kavramı

Toplumsal yaşamda kanıksanmış şekilde varlığını koruyan, ka-

dınlar ve erkekler arasındaki sosyal farklılığın, biyolojik bir farklılığın

doğal sonucu mu, yoksa biyolojik farklılığın çok ötesinde toplumsal

yaşamın içinde yaratılmış bir farklılık mı olduğu sorusu,

bizi önem-

li bir tartışma alanına götürür. Cinsiyetler arasında var olan biyolojik

farklılıkların, mevcut toplumsal farkları açıklayacak ve cinsiyet eşit-

sizliğini meşru gösterecek özellikler olmadığı bu alanda yapılan araş-

tırmalar sonunda artık açık olarak kabul edilmektedir.

Erkekliği ve

kadınlığı tanımlayan yasaların, normların, hakların ve zorunlulukla-

rın çoğunun, biyolojik gerçekliklerden ziyade insanın hayal gücünü

yansıttığı ifade edilmektedir.

Fiziksel, kimyasal, biyolojik farklılıkla-

rın varlığına karşılık, bu farklılıkların ne anlam ifade edeceklerini kül-

türler, toplumlar, insanlar, yani toplumsal, ekonomik, tarihsel çıkarlar,

iktidar ilişkileri belirlemiştir.

Cemal Bali Akal

İktidarın Üç Yüzü, Dost Kitabevi, Ankara 2005, s. 267.

Yıldız Ecevit

Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisine Başlangıç, Toplumsal Cinsiyet

Sosyolojisi içinde, (Edt. Yıldız Ecevit-Nadide Karkıner

)

, Anadolu Üniversitesi

Yay., Eskişehir 2011, s. 2-25; Berna Kılınç, Aklın Cinsiyeti Var Mı?, Cinsiyetli Ol-

mak, Sosyal Bilimlere Feminist Bakışlar içinde, (Derleyen: Zeynep Direk), YKY

Yayınları, B. 5, İstanbul 2015, s. 35-50; Zehra Dökmen, Toplumsal Cinsiyet, Sosyal

Psikolojik Açıklamalar, Remzi Kitabevi, B. 6, İstanbul 2015, s. 185-190.

Biyolojik özelliklere ve genetik farklara dayalı üstünlük iddiasının, modernliğin

bilimsel keşifleriyle beslenen ideolojik ilkeleri gereği savunulamaz olduğu yönün-

de bkz. Serpil Sancar, Erkeklik: İmkansız İktidar Ailede, Piyasada ve Sokakta Er-

kekler, Metis Yay., B.3, İstanbul 2013, s. 114-115,52.

Yuval Noah Harari, Hayvanlardan Tanrılara Sapiens İnsan Türünün Kısa Bir Ta-

rihi, Kolektif Kitap, B. 24, İstanbul 2015, s.155-156.

Zeynep Direk, “Şiddet Kavramı Üzerine”,

Güncel Hukuk

, Mart 2013, s. 22-23.