133

Parlamenter Sistemden Kopuş ve Sonrası: Karşılaştırmalı Gözlemler ve Bazı Değerlendirmeler

parlamento, baskın seçim öncesinde yapılan çeşitli düzenlemeler ve

seçim hileleri neticesinde muhaliflerin neredeyse tümüyle dışlandığı

ve cumhurbaşkanının kontrolündeki tek bir partinin hâkim olduğu

bir yapıya büründü.

Böylece yeni sistem, aslında tümüyle Bakiyev’in

istediği politikaları hayata geçirmesi için daha geniş bir hareket alanı

sağlayan bir yapıya dönüştü. Ne var ki bu durum, parlamento dışı

muhalefetin olağan dışı yöntemlere başvurma eğiliminin ve buna dö-

nük toplumsal desteğin de artmasına yol açtı. Bütün bunların sonu-

cunda yeniden başlayan ve gittikçe şiddetlenen protesto ve çatışmalar,

Bakiyev’i, elde ettiği bütün güce rağmen görevden el çekmeye mecbur

bıraktı.

3. Parlamenter Sisteme Dönüş ve Demokrasinin Restorasyonu:

Otunbayeva Dönemi

Rosa Otunbayeva, daha önce çeşitli ülkelerde Kırgızistan adına

büyükelçilik yapmış deneyimli bir diplomat ve aynı zamanda muha-

lefetin önde gelen isimlerinden biriydi. 2005 yılı parlamento seçimle-

rindeki adaylığı da, dönemin Cumhurbaşkanı Akayev’in kızıyla aynı

seçim çevresinde yarışmasını engellemek için çeşitli bahanelerle en-

gellenmişti. Akayev’in devrilmesi sürecinde Bakiyev ile hareket eden

Otunbayeva, en nihayet 2010 yılında Bakiyev’in görevden uzaklaştırıl-

masının ardından Kırgızistan’ın üçüncü devlet başkanı oldu. Bununla

birlikte Otunbayeva dönemi, daha önceki dönemlerin aksine, ülkede

bambaşka gelişmelerin yaşandığı bir dönem olarak kayda geçti.

Gerçekten, farklı bir yönetim anlayışına sahip kadroların etkin ol-

duğu Otunbayeva döneminde, öncelikle Otunbayeva’nın cumhurbaş-

kanlığı görev süresinin 18 ayla sınırlanacağı sözü verildi ve buna uyul-

du. Dahası, bu dönemde gerçekleştirilen 2010 parlamento seçimleri ile

“…Aralık 2007 Parlamento seçimlerinde Bakiyev’in liderliğini yaptığı Ak Jol par-

tisinin hileli ve açık olmayan seçimler sonucu 90 sandalyeli Jogorku Keneş’te (Par-

lamento) mutlak çoğunluğu sağlaması (71 sandalye), Bakiyev’in iktidarını pekiş-

tirmesine yol açmış ve muhalefet ile diyalog yolu aramak yerine onlara karşı baskı

politikası izlemeye başlamıştır. Özellikle seçimlerde Bakiyev’in muhaliflerinden

olan Tekebayev’in önderlik ettiği Ata-Meken Partisi Parlamento dışında bırakıl-

mış, Atambayev ve Otunbayeva’nın liderlerinden olduğu Sosyal Demokrat Parti

ise yalnızca 11 sandalye kazanabilmiştir. Kalan sandalyeler ise gerçekte muhalefet

partisi olmayan ve iktidarı destekleyen Masaliyev önderliğindeki Kırgızistan Ko-

münist Partisi’ne gitmiştir.” Bkz. Sarı (2010), s. 38.