583 / 685
582
Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları Uyarınca ...
yerine getiren kişinin bu yerine getirme sebebi ile kendi malvarlığında
meydana gelen kaybı kanunda belirtilen sebepler gerçekleşmiş ise, gi-
dermeye yönelik tazminat niteliğine
18
sahip bir haktır.
19
Halefiyet ile ifada bulunan şahıs alacaklının yerine geçmekte, bor-
cun çeşidi ve mahiyetinde, borçlunun şahsında ve görevlerinde her-
hangi bir değişiklik olmamaktadır.
20
Halefiyet hakkı alacaklı ile onu
tatmin eden kişi arasında iken, rücu hakkı ise borçlu ile alacaklıyı tat-
min eden kişi arasındaki bir ilişkidir.
21
Rücu hakkında rücu hakkı sahi-
binin şahsında yeni bir hak doğarkan, halefiyet durumunda alacaklıya
ait olan bir ( mevcut) hakkın intikali söz konusudur.
22
Zira rücu hakkı,
ifa edilen alacaktan bağımsız bir hak iken, halefiyet ise, alacağın ifasına
rağmen, alacağı sona erdirmeyip, onun ifa edene geçmesi sonucunu
doğurmaktadır.
23
Halefiyet de kişi yeni bir hak elde etmemekte, alacak-
lıya ait olan hakkı kanundan dolayı aynen devralmaktadır.
24
Halefiyet
rücu hakkından daha geniş olup, kişinin alacaklıya yaptığı ödemeyi
ispat etmesi yeterli olup, rücu hakkında ise ayrıca kanunda yazılı rücu
sebepleri de ispat edilmelidir.
25
Öğretide
26
çok doğru bir tespitle belir-
tildiği üzere halefiyetin varlığı için kanunda rücü hakkı olan kimsenin
alacaklının haklarına halef olduğunun belirtilmesi gerekir ve böylece
denilebilir ki her halef olan kimse rücu hakkına sahiptir, fakat her rücu
hakkı olan kimse halefiyet hakkına sahip değildir.
Bu sebeplerle
çalışma konumuz olan sigortacının kendi sigorta
ettirenine açtığı bu rücu davası kaynağını halefiyet ilkesinden alma-
makta, bu dava ile sigortacının sözleşme ve kanun gereği sigorta söz-
leşmesinin diğer tarafını oluşturan sigorta ettirene karşı defi hakkına
dayanarak kendi
âkidi
ne dönmesi sağlanmaktadır.
27
Sigortacının rücu
18
Bkz. Y. HGK., 28.09.2012 T., E: 4-426, K: 639 (Zekeriya Yılmaz, s. 1108 – 1109).
19
Yılmaz, s. 1106.
20
Ahmet Kılıçoğlu, s. 397.
21
Zekeriya Yılmaz, s. 1107.
22
Y. HGK., 28.09.2012 T., E: 4-426, K: 639 (Zekeriya Yılmaz, s. 1108 – 1109).
23
Ahmet Kılıçoğlu, s. 398.
24
Y. HGK., 28.09.2012 T., E: 4-426, K: 639 (Zekeriya Yılmaz, s. 1108 – 1109).
25
Ahmet Kılıçoğlu, s. 397.
26
Ahmet Kılıçoğlu, s. 398.
27
Y. 11. HD., 09.05.2005 T., E: 8306, K: 4863 (Zekeriya Yılmaz, s. 1126, dpn. 125);
Y. 11. HD, 29.03.2005 T., E: 2004/6413, K: 2942 (Ulaş, s. 1028 – 1029); Y. 11. HD.,
28.12.2004 T., E: 3559, K: 12978 (Karasu, s. 190 ve Zekeriya Yılmaz, s. 1126, dpn.
124); Ulaş, s. 1010; Zekeriya Yılmaz, s. 1126.