133

586

Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları Uyarınca ...

Bununla birlikte bir ayrım yapmak gerekmektedir. TKHK md. 3’de yer

alan tüketici tanımına girmeyen bir kişi tüketici sayılamayacağından,

sözleşmenin diğer tarafını oluşturan da tacir ise, bu tür sözleşmeler

TKHK kapsamı dışındadır. Böylece aşağıda belirttiğimiz üzere, trafik

sigortası sözleşmesinin bir tarafını her zaman tacir olan sigortacı teş-

kil ettiğinden, karşı tarafını oluşturan kimse ticari işletmesine ait olan

aracını sigorta ettirmiş ise sigorta ettiren ticari amaçla hareket etmiş

olacağından bu kimse tüketici sayılamayabilecek ve bu tür sigorta söz-

leşmelerinden doğan rücu davaları ise ancak asliye ticaret mahkeme-

lerinde görülebilecektir.

Ticari işletmenin sahibi veya çalışanı tarafından hem işyerinin ve

hem de kendi ihtiyacı için karma amaçla araç satın alması halinde bu

satış işlemi tüketici işlemi olarak sayılmamaktadır.

Bu sebeple ticari

işletmenin sahibinin kızı için satın aldığı ancak hem kızı tarafından

özel işlerinde ve hem de işletme için kullanılan bir otomobil için yaptı-

rılan trafik sigortası sözleşmesi de tüketici sözleşmesi olarak sayılma-

malıdır.

Aslan’ın

da ifade ettiği gibi, sigorta sözleşmeleri bakımından,

özellikle de trafik ve kasko sigorta sözleşmelerinde esas alınması ge-

reken ölçüt, sigortalanan aracın (otomobil, minibüs vs.) kişilerin ticari

işletmesine kaydedilmiş olup olmadığıdır. Böylece trafik sigortası ya-

pılan aracın maliki tüzel kişi olup da, bu otomobilin maliyeti o tüzel

kişinin ticari işletme kaydına geçmiş olması, bu otomobil için trafik

sigortası yaptıran tüzel kişinin tüketici niteliğini ortadan kaldıracaktır.

Tüzel kişinin tacir olduğu hallerde, ruhsatta yer alan tacir tüzel kişi ile

bu araç için sigortacı ile trafik sigorta sözleşmesi yapıldığında, bu söz-

leşmeye dayalı sigortacının sigorta ettirene

açacağı rücu davasında

görevli mahkeme Asliye Ticaret Mahkemesi olmalıdır.

Tüketici mahkemelerinde açılacak davalarda yer bakımından yet-

ki kural olarak Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) md. 6’ya bağlı

Oruç Hami Şener, Ticari İşletme Hukuku Ders Kitabı, Ankara 2016, s. 122.

Zevkliler/Özel, s. 95; Aslan, s. 6.

Aslan, s. 6.

Böyle bir olayda işleten tüzel kişi tacirdir.

Benzer şekilde bir ticaret şirketine ait fabrikada çıkan yangın sebebi ile Yangın

Sigortası Sözleşmesinden kaynaklanan ihtilaflarda da görevli mahkeme Asliye

Ticaret Mahkemesidir. Bu konuda bkz. Şener, s. 122.