134

101

TBB Dergisi 2018 (134)

Abdulbaki GİYİK

lemler bakımından geçerli değildir. Zira 3194 sayılı İmar Kanunu m.

42/9 hükmüne göre, “

Yapının bu Kanuna, ilgili diğer mevzuata, plana,

ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere uygun hale getirilmesi için

idarenin ya-

zılı izni

dâhilinde yapılan iş ve işlemler mühür bozma suçu teşkil etmez

”.

Burada belirlenmesi gereken hususlardan bir diğeri, yapı ruhsa-

tiyesi almadığı halde, ilgili kurumlara başvurarak TCK m. 184/2’de

belirtilen hizmetlerden yararlanan kişilerin sorumluluğudur. Dokt-

rinde

Yılmaz

, bu kişilerin eylemlerinin TCK m. 184/1 kapsamında de-

ğerlendirilmesi gerektiğini ileri sürmektedir.

108

Kanaatimizce bu du-

rumda ikili ayrım yapılarak sorumluluk tayin edilmelidir. Buna göre;

ilgili kuruma başvuran kişi, bina yapan veya yaptıran kişi ise, bina

yaptığı/yaptırdığı için TCK m. 184/1 hükmünden; elektrik, su veya

telefon bağlantısına müsaade eden kişiyi azmettirdiği için ise TCK m.

184/2’ye azmettirmeden

ayrı ayrı

cezalandırılmalıdır. Ancak bu sonu-

cun geçerli olması için, söz konusu bağlantılara müsaade eden görevli

ile ilgili görevliye başvuran kişi arasında iştirak iradesinin bulunması

gerekir. Bu nedenle, ilgili kuruma başvuran kişi sahte belgelerle görev-

lileri yapı ruhsatı olduğuna inandırmış ise, artık TCK m. 184/2 açısın-

dan azmettiren değil; dolaylı fail olarak sorumlu tutulmalıdır. Burada

failin birden fazla eylemi söz konusu olduğu için

fikri içtima

kuralları-

nın uygulanmasından söz edilemeyecektir. Yine bu ihtimalde; kuruma

başvuran kişi, sahte resmi belge kullanmış ise, TCK m. 212 hükmü ne-

deniyle, resmi belgede sahtecilik suçundan da sorumlu tutulmalıdır.

Buna karşılık, ilgili kurama başvuran kişi, bina yapan/yaptıran kişi

değil ise; bu kişi TCK m. 184/1 açısından

yardım eden

; TCK m. 184/2

açısından ise azmettiren veya dolaylı fail olarak sorumlu tutulmalıdır

Ruhsatsız/ruhsata aykırı bina yapılan arsanın başkasına ait ol-

ması durumunda, hem imar kirliliğine neden olma (m. 184/1) hem

de TCK m. 154/1’de düzenlenen “hakkı olmayan yere tecavüz” suçu

oluşacak ve failin işlemiş olduğu bu suçlar arasında gerçek içtima uy-

gulanacaktır.

3194 sayılı İmar Kanunu m. 42/2 hükmünde, ruhsatsız veya ruh-

sata aykırı yapı yapılması durumunda faile idari para cezası verile-

ceği belirtilerek, ruhsatsız/ruhsata aykırı yapı yapma aynı zamanda

108

Yılmaz, s. 189.