134

125

TBB Dergisi 2018 (134)

Mutlu KAĞITCIOĞLU

idareye bilgi ver belge temin edilmemesine, Bankacılık Kanunu’nun

153. maddesine uyarınca bir ceza yaptırımı bağlanması, susma hakkını

ihlâl edici niteliktedir.

Öğretide Reisoğlu da, kişinin bilgi ve belge-

yi vermemesi Anayasa’nın 38. maddesinin 5. fıkrasına dayanıyorsa,

Bankacılık Kanunu’nun 153. maddesine göre suç oluşturmayacağını

söylemektedir.

Yine mülga 28.07.1981 tarihli ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası

Kanunu’nun 47. maddenin A) fıkrasının 3. bendinde

“(…) açıklamakla

yükümlü oldukları bilgileri açıklamayan gerçek kişilerle, tüzel kişilerin yet-

kilileri ve bunlarla birlikte hareket edenler”

için hapis ve adlî para cezası

öngörülmüştür. Öğretide, manipülasyon suçu olarak ifade edilen suç-

la ilgili olarak, kanun koyucunun, bireyi aktif bir yükümlülük –bilgi

açıklama- altına soktuğu ve âdil yargılanma hakkının önemli ölçüde

zedelendiği belirtilmiştir.

Mülga Kanun’la ilgili benzer yönde bir de-

ğerlendirmede; SPK’nın yapacağı olağan veya şüphelendiği durum-

larda olağanüstü denetimlerle ve gözlemlerle, bu yönde elde etmek

istediği bilgilere ve açıklamalara ulaşması her zaman imkân dâhilinde

olduğundan, kişileri bunları açıklamaya zorlamanın ve açıklamaları

halinde de bu eylemi suç sayarak, yaptırımaltına almanın susma hakkı-

nın ihlâli anlamına geldiği ileri sürülmüştür.

Yürürlükteki 06.12.2012

tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nda 111. maddesinin

1. fıkrasında da

“Kurul veya bu Kanuna göre görevlendirilenler tarafından

istenen bilgi, belge ve elektronik ortamda tutulanlar dâhil kayıtları hiç veya

istenen şekliyle vermeyen kişi bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalan-

Yine 13.01.2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 562. maddesi uya-

rınca; bu Kanun hükümlerine göre tutulmakla veya muhafaza edilmekle yüküm-

lü olunan defter, kayıt ve belgeler ile bunlara ilişkin bilgileri, denetime tâbi tutu-

lan gerçek veya tüzel kişiye ait olup olmadığına bakılmaksızın, denetime yetkili

olanlarca istenmesine rağmen vermeyenlerin, idarî para cezası yanında, fiilleri

daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, üç yüz günden

az olmamak üzere adlî para cezasıyla cezalandırılacakları öngörülmüştür.

Seza Reisoğlu, Bankacılık Kanunu Şerhi, C.I-II, 2.Bs., Yaklaşım, Ankara 2015, Ban-

kacılık Kanunu Şerhi,

C.II

, s.2273.

Sinan Bayındır, Türk Sermaye Piyasası Hukukunda Manipülasyon Suçu, Beta, İs-

tanbul 2011, s.120

Ali Hakan Evik, Sermaye Piyasası Araçlarını Etkileyebilecek Aldatıcı Hareketler

Yapma (Manipülasyon Suçu), Seçkin, Ankara 2004, s.242. Aksi yöndeki görüş için

bkz. İbrahim Onur Baysal, Sermaye Piyasasında Manipülasyon Suçu, Yüksek Li-

sans Tezi (Yayımlanmamış), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2011,

s.134 vd.