134

237

TBB Dergisi 2018 (134)

Ercan SARICAOĞLU

başvurusu üzerine ilgili vergi dairesince yapılan incelemeler neticesin-

de ortaya konan özellikle teknik nitelikteki görüşleri içeren raporları

adı mütalâa olmasa da birer mütalâa olarak değerlendirmek gerekir.

Zira usule ilişkin farklılıklara sahip olsalar da mütalaanın hukuki so-

nuçları, bu görüşler için de geçerli olmaktadır.

2.2. Mütalaanın Amacı

Vergi kaçaklığı suçu teşkil eden fillerden dolayı yargılama yapıla-

bilmesi için Vergi Usul Kanunu m.367’e göre, suç konusu eylemlerin

vergi idaresi tarafından savcılığa mütalâa yoluyla bildirilmesi, doğru-

dan savcılık tarafından haber alınması halinde ise mütalaa yerine ida-

reden görüş alınması, yargılama makamlarının soruşturma yapmasına

değil, kovuşturma yapmasına engel oluşturmaktadır.

Bu çerçevede mütalaanın, vergi kaçakçılığı suçunda kovuştur-

maya engel oluşturabilmesi önemli bir anlam ihtiva eder. Zira vergi

idaresinin katılımı olmaksızın vergi kaçakçılığı suçu dolayısıyla hü-

küm verilemeyecektir. Burada mütalaa yoluyla vergi idaresinin ceza

yargılamasına katılımının sağlanması, vergi kaçakçılığına dair tespitin

sıhhatinin artırılmasına yöneliktir. Yargılama ve idari makamlar ara-

sındaki bu etkileşim, uyuşmazlığı çözen yargı organı için aydınlatı-

cı bir yol olmakta ve kovuşturma makamının maddi gerçeğe ulaşma

amacına hizmet etmektedir.

Böyle bir katılımın mütalaa olarak vücut bulması “vatandaşın

mali emniyetinin sağlanması” düşüncesine dayanmaktadır. Zira ver-

gi kaçakçılığı suçu dolayısıyla yapılacak yargılamalarda daha dikkatli

davranılması ve vergi incelemesinde, vergi inceleme elamanının süb-

jektif değerlendirmesine maruz kalabilecek mükellefin korunma arzu-

su burada ön plana çıkmaktadır.

Bu husus 1951 tarihli 5815 sayılı Kanun’un gerekçesinde şu ifade-

lerle ele alınmıştır: “Hileli vergi suçları kamu davasına tahrik salahiyeti

vatandaşın mali emniyeti mülahazası ile bazı kayıtlara bağlanmıştır.”

Doğan Şenyüz, “Vergi Kaçakçılığı Suçunda Dava Şartı Olarak Mütalaa/Görüş”,

İzmir Barosu Dergisi

, İzmir 2016, C.81,S.2, s.29; Özcan, s.503.

Şenyüz, Mütalaa, s.14.

Bkz. Özcan, s.503.