134

242

Vergi Affından Yararlanan Mükellef için Mütalaa Geri Alınabilir mi?

aşamasında değerlendirilebilecek takdiri delil niteliğinde olduğundan

hâkimlere emir ve talimat verme, telkin ve tavsiyede bulunma olarak

değerlendirilemez…”

Ayrıca mütalaanın nitelik ve içeriğine ilişkin belirlemelerin yer al-

dığı Yargıtay Ceza Genel Kurulu kararında şu ifadeler dikkat çekicidir.

“Ceza hukukunda “mütalaa” kimi suçlardan dolayı kovuşturma

yapılabilmesi için o suçtan dolayı hak ve menfaatleri ihlal edilen ku-

rumun suç hakkında verdiği yazılı görüştür. Bu anlamda vergi ceza

hukukunda vergi idaresinin mütalaası, Yargıtay’ın da kararlarında is-

tikrarlı bir biçimde benimsediği üzere, “kovuşturma/yargılama şartı”

olarak kabul edilmektedir. Muhakeme şartları, ceza yargılaması yapı-

labilmesi için kimi hallerde aranan şartlardır. Bunların bulunmaması

muhakemenin sürdürülmesini engellemekte, ancak şartların bulun-

ması muhakemenin yapılmasını zorunlu kılmaktadır.

… Anayasa Mahkemesi’nin 10.2.2011 gün ve 136-181 sayılı kara-

rında belirttiği gibi vergi kaçakçılığı suçu gibi ayrı uzmanlık bilgisi ge-

rektiren bir konuda uzman ve yetkili olan kişilerin mütalaa vermesi bu

konuda yeterince uzmanlığı bulunmayan soruşturma makamlarının

yasaya ve hukuka uygun olarak karar vermelerine yardımcı olacak bir

müessesedir. Vergi kaçakçılığı suçu kapsamına giren fiillerin bulunup

bulunmadığına dair özel ve teknik bilginin yer aldığı bu mütalaalar,

kovuşturma aşamasında değerlendirilecek takdiri delil niteliğinde ol-

duğundan hâkimlere emir ve talimat verme, telkin ve tavsiyede bu-

lunma olarak değerlendirilemeyecektir.”

Sonuç olarak ifade edilebilir ki mütalâa, savcılık veya mahkeme

dışında, vergi idaresi tarafından düzenlenen ve vergi idaresinin ceza

yargılamasına katılımını sağlayan bir belgedir. Bu katılım yargılama-

nın işleyişine dair taraf rolü ihtiva etmez. Sadece vergi idaresinin, ceza

yargılamasının yürütülmesine yönelik iradesi gösteren bir muhakeme

şartı olmaktadır.

Vergi idaresinin bu iradesi “bildirim” sorumluluğundan ibarettir.

Bu noktada mütalaa suç tespiti yapan veya bu konuda ayrıntılı değer-

Anayasa Mahkemesi E.2009/89, K.2011/40, T.10.02.2011.

Yargıtay Ceza Genel Kurulu E. 2012/11-1512 ve K.2014/3666, T.11.07.2014.