134

238

Vergi Affından Yararlanan Mükellef için Mütalaa Geri Alınabilir mi?

Ancak madde gerekçesindeki “vatandaşın mali emniyeti mülaha-

zası” deyiminin açık olmadığı ve burada iki farklı yorum bulunduğu

ifade edilmektedir: Kanun koyucunun bu hükümle memurların yar-

gılamasında olduğu gibi mükellefe bir teminat mı sağlamak istediği

yoksa yargılamaya uzman kişilerin mütalaası ile ışık tutulması mı

amaçlandığı tartışılır haldedir.

Fakat şurası bir gerçek ki, kanun koyucu, teknik ve özel bir suç

türü olan vergi kaçakçılığı için gerekli bilgi ve belgelerin daha etkin bir

şekilde toplanması ve bu konuda öncelikli değerlendirmenin teknik

bilgi sahibi inceleme elemanları ve vergi idaresi tarafından yapılması-

nı sağlamak istemektedir.

Bu nedenle TCK’da yer alan diğer suçlar-

dan farklı olarak bu suç tipinde özel bir koruma şartı oluşturmuştur.

Diğer taraftan vergi kaçakçılığı suçunun teknik boyutunun ağır

basması ve özel bir suç tipi olmasının bir sonucu olarak vergi ince-

lemesi yapan elemanın tespitlerine dair vergi idaresi nezdinde tekrar

gözden geçirilme zarureti vardır. Nitekim vergi kaçakçılığı teşkil eden

fiillerin tespitinde, olayın ve delillerin uzman bir kurulca değerlendi-

rilmesi ve kontrol edilerek onaylanması hemmükellefi koruyucu, hem

de vergi idaresinin işleyişinde düzen, personelin gelişiminde eğitici

bir öneme sahip olmaktadır. Burada dikkat çekici husus vergi kaçak-

çılığı suçuna dair analizin vergi suçu raporlarında yapılıyor olmasıdır.

Mütalaa ise vergi idaresi nezdinde daha uzman bir komisyonun, bir

taraftan vergi idaresinin iç işleyişinde kontrol mekanizması vazifesi

ifa edilmesi, diğer taraftan ceza yargılaması makamlarına ilgili rapor-

ların denetlendiği ve onaylandığını göstererek güven verilmesidir. Bu

doğrultuda mükellefin ceza yargılamasına tabi olması gerektiğine dair

vergi idaresinin mütalaa yoluyla bildirimi sağlanmaktadır.

Bu noktada mütalaada, sanığın lehine olacak biçimde,

mükelle-

fi hem vergi idaresinin hem de ceza yargılamasının muhtemel zafi-

yetlerine karşı koruma hedefi bulunmaktadır. Sonuç olarak mütalaa

ile ceza yargılaması yürüten makamlara teknik açıdan destek olmak,

vergi idaresine ise kendi iç işleyişinde düzen sağlayarak, yargılama

Hüsamettin Uğur, “Vergi Suçlarında Kovuşturma Şartı Olarak Mütalaa (VUK m.

367)”,

Terazi Hukuk Dergisi

, Ankara 2013, S.88, s.38.

Baykara, s.397.

Özcan, s.504.