134

248

Vergi Affından Yararlanan Mükellef için Mütalaa Geri Alınabilir mi?

sında önemli bir belge olmaktadır. Vergi idaresinin mütalaa vermesi

veya vermemesi esasa değil usule ilişkin bir şart olarak ceza yargıla-

masını etkilemektedir. Bu noktada mütalaa olmaksızın sanık hakkın-

da mahkumiyet hükmü verilememektedir. Ortada işlenmiş bir suçun

varlığına rağmen, yokluğunda ceza yargılamasının yürütülmesine

engel olan bir muhakeme şartı olan mütalaa, vergi idaresi tarafından

verilmezse veya verilen mütalaa geri alınabilirse ceza yargılaması son

bulabilecektir. Bu halde vergi kaçakçılığı suçu dolayısıyla vergi idaresi

tarafından soruşturma aşamasında mütalaa verilmemiş olması iddi-

aname düzenlenmesine engel olmaktadır. Ayrıca ceza muhakemesi-

ne göre, kovuşturma aşamasında mütalaa bulunmadığı durumlarda

mahkeme “durma” kararı vermeli, mütalaa verilmeyeceğinin anlaşıl-

ması halinde de “düşme” kararı verilmelidir.

Bu doğrultuda herhangi bir aşamada vergi idaresi tarafından ve-

rilen mütalaalar, soruşturma veya kovuşturma aşamasında hüküm

kesinleşinceye kadar geri alınabilirse ceza davasında “düşme kararı”

verilmelidir. Böylece mütalaanın yokluğu sanık sıfatıyla yargılanan

mükellef için hakkında ceza hükmü verilmesine engel olabilmektedir.

Öncelikle mevcut sorun itibariyle, çıkartılan vergi affı kanunları

kapsamına vergi suçlarının alınmaması anayasal bir gerekliliktir. Zira

bu suçların affı, genel-özel af ile mümkündür. Bir tehlike suçu olan

vergi kaçakçılığında, vergi ziyaı suçun bir unsuru değildir. Diğer bir

ifadeyle suçun işlenmiş olabilmesi için ortada somut bir vergi kaybının

bulunmasına gerek yoktur.

Tüm unsurları ile sübuta erdiğinde suç,

işlenmiş olacaktır. Bu halde vergi kaçakçılığı suçunun işlenmiş olması,

mali sonuçlardan bağımsız olmaktadır. Zira vergi kabahatleri ile vergi

suçlarında korunan hukuki değer birbirinden farklı olabilmektedir.

Bu noktada mütalaanın geri alınması yoluyla ceza yargılamasının

sonlandırılması, vergi af kapsamına alınamayan vergi kaçakçılık suç

ve cezalarının dolaylı olarak af kapsamına alınması izlenimini verebi-

lir. Ancak mütalaanın geri alınması, af kapsamında olmayan vergi suç

ve cezalarının affa uğratılmasını sağlamak için değildir.

Altını çizerek ifade etmek gerekir ki suç ve ceza teorisi açısından,

suçun işlenmiş olması, o suç için ceza verilebilmesi için yeterli değildir.

Karakoç, s.27.