134

247

TBB Dergisi 2018 (134)

Ercan SARICAOĞLU

le çözebilen mükellef, bu fiilin ceza hukuku anlamındaki sonuçlarına

katlanmak durumunda kalmaktadır. Zira vergi affı, vergi kaçakçılığı

suçunun hürriyeti bağlayıcı ceza müeyyidesini ortadan kaldırmamak-

tadır. Örneğin 2016 yılında çıkartılan af kanunu ele aldığımızda, belirli

şartlar altında vergi borçlarını yapılandıran mükelleflerin, yapılandır-

mış olduğu vergi borçlarının doğumuna neden olan vergi kaçakçılığı

suçları için ceza yargılamasında, yargılanmalarına devam edilmiştir.

Çıkartılan vergi affı kanunları vergi suçlarını kapsamamakta, ay-

rıca bunlar ceza yargılamasını da etkilememektedir. Vergi kaçakçılığı

suçu ile doğan vergi aslı, fer’i borçlar ve idari nitelikteki vergi cezasını

affettiren, bu kapsamda kamu alacağını yapılandıran mükellefin, aynı

zamanda şüpheli veya sanık olarak ceza yargılamasının devam edili-

yor oluşu uygulamada mükellefler için mütereddit durumlar oluştu-

rabilmektedir. Bu noktada mükellef lehine çözüm alanı açabilecek bir

soruyu ele alma gereksinimi duyulmaktadır.

Vergi affından yararlanarak kamu alacağını yapılandıran mükellef

için, bir muhakeme şartı olan mütalaa verildikten sonra, geri alınması

yoluyla aynı fiilin neden olduğu ceza yargılaması sonlandırılabilir mi?

Diğer taraftan her ne kadar çalışmamızda verilen mütalaanın geri

alınmasına odaklanmış olsak da, benzer çıkış noktasına sahip olacak

şekilde vergi affından yararlanan ve henüz hakkında mütalaa verilme-

yen mükellef için, mütalaa vermekten imtina edilmesi konusu da bu

çerçevede değerlendirilebilmelidir.

Konu, idarenin keyfi uygulama anlamı ihtiva edebilecek takdir

yetkisi kullanımının ötesinde bir ceza muhakemesi koşulu olan müta-

laaya odaklanılarak ele alınmaktadır. Bu noktada vergi affından bek-

lenen faydanın gerçekleşmesi ve mükellefin vergiye uyum sorunun

çözümü, vergi affı ile mütalaanın geri alınabilirliği arasındaki bağın

sorgulanmasını gerektirmektedir.

Vergi kaçakçılığı suçuna dair yargılamalara vergi idaresinin ka-

tılımını sağlayan ve böylece yargılama makamlarına ışık tutarak,

mükelleflerin mali güvenliğine, daha geniş bir bakış açısıyla hukuk

güvenliğine yönelen mütalaa, bulunması haline muhakeme şartı, bu-

lunmadığında ise muhakeme engeli olma niteliğiyle ceza yargılama-