134

245

TBB Dergisi 2018 (134)

Ercan SARICAOĞLU

bu konuda bir tartışma bulunmaktadır. Bir görüşe göre mütalaa şar-

tının yerine getirilmemiş olması iddianamenin iadesi sebebi değildir.

Zira CMK, m.170 ve m.174’de iade sebepleri sınırlı sayıda belirlenmiş-

tir. Bu konuda mahkemenin yapabileceği CMK, m.223 çerçevesinde

durma kararı vermektir. Diğer bir görüşe göre ise her ne kadar mu-

hakeme şartlarını yerine getirilmemesi bir iddianamenin iadesi sebebi

olarak kanunda sayılmasa da bu kurumun amacı düşünüldüğünde

mütalaa alınmaması iddianamenin iadesi sebebi olarak ele alınmalı-

dır.

Mütalaa alınmadan iddianame düzenlenip, kovuşturma aşama-

sına geçilmişse, mahkeme mütalaa şartının gerçekleşme ihtimali bu-

lunuyorsa “davanın durması” kararı vererek, şartın gerçekleşmesini

beklemelidir. Şartın gerçekleşme olasılığı yoksa veya mütalaa veril-

meyeceği vergi idaresi tarafından bildirildiyse, bu durumda “davanın

düşmesi” kararı verilmelidir. Diğer taraftan sanık hakkında derhal be-

raat kararı verilebilecek hallerde beraat kararının verilmesi ceza mu-

hakemesi amacına daha uygun olduğundan, CMK, m.223/9’a göre bu

halde “beraat” kararı verilmelidir.

Ceza Muhakemesi Kanunu m.223/8’de ifade edilen: “Türk Ceza

Kanunu’nda öngörülen düşme sebeplerinin varlığı ya da soruşturma

veya kovuşturma şartının gerçekleşmeyeceğinin anlaşılması halle-

rinde, davanın düşmesine karar verilir. Ancak, soruşturmanın veya

kovuşturmanın yapılması şarta bağlı tutulmuş olup da şartın henüz

gerçekleşmediği anlaşılırsa; gerçekleşmesini beklemek üzere, durma

kararı verilir. Bu karara itiraz edilebilir” hükmü gereğince açıklanan

bu husus, Yargıtay kararlarında da bu yaklaşımla şekillenmektedir.

Örneğin bir kararında Yargıtay;

“Sanık hakkında sahte fatura düzenlemek suçundan verilmiş bir

mütalaa bulunmadığı görülmekle, öncelikle durma kararı verilip, dava

şartı olan mütalaanın verilip verilmeyeceği Vergi Dairesi Başkanlığın-

dan sorularak, sonucuna göre sanığın hukuki durumunun takdir ve

tayini gerekir. Mütalaanın bulunmadığını anlaşılması halinde kamu

davasının düşürülmesine karar verilmelidir.” ifadelerine yer vermiş-

tir.

Bkz. Özcan, s.534.

Yargıtay 11. Ceza Dairesi E.2014/5061, K.2015/917, T.22.1.2015.