134

375

TBB Dergisi 2018 (134)

Bedia GÜLEŞ

geçmesi için yeterli değildir.

Oysa denkleştirmeye konu teşkil eden

kazandırmada, miras bırakan henüz hayattayken eşyayı müstakbel

mirasçısına verdiği zaman, o eşyanın mülkiyeti mirasçıya geçmiş olur.

D) DENKLEŞTİRME İLE TÜKETİM ÖDÜNCÜ

SÖZLEŞMESİ VE KULLANIM ÖDÜNCÜ SÖZLEŞMESİNİN

KARŞILAŞTIRILMASI

Tüketim ödüncü sözleşmesi ile denkleştirme, bir müddet bulun-

durup kullanarak daha sonra misliyle iade etme özellikleri yönünden

birbiri ile benzerlik gösterebilir. Ancak esasında birbirlerinden kesin

çizgilerle ayrılırlar. Birincisi,

“Tüketim ödüncü sözleşmesi, ödünç verenin,

bir miktar parayı ya da tüketilebilen bir şeyi ödünç alana devretmeyi, ödünç

alanın da aynı nitelik ve miktarda şeyi geri vermeyi üstlendiği sözleşmedir”

(TBK m. 386). Oysa denkleştirme konusu eşya verilirken bunun iadesi

için mirasçı ile miras bırakan arasında bir sözleşme yapılmaz.

Denk-

leştirme borcu da miras bırakana değil, o öldükten sonra diğer kanunî

mirasçılara karşı söz konusudur.

. Diğer yandan denkleştirmede iade

borcu sadece misliyle iade şeklinde değil aynen iade şeklinde de orta-

ya çıkabilir (TMK m. 671). Tüketim ödüncünde ise misliyle iade borcu

vardır.

Denkleştirmenin aynen iade yoluyla yapılabilmesi açısından da

kullanım ödüncü ile benzerliğinin olduğundan bahsedilebilir. Ancak

denkleştirmede her şeyden önce tüketim ödüncünde olduğu malın

iade edilmesi yönünde bir sözleşme yoktur. Miras bırakan ölmeden

önce o eşyayı, ileride mirasçısı olabilecek bir kimseye, iş yeri açması ya

da çeyiz yapması gibi çeşitli düşüncelerle; ama mülkiyeti onun olmak

üzere vermektedir. Yoksa kullanıp o öldükten sonra terekeye iade et-

mesi için değil.

İmre-Erman, s. 482; Kocayusufpaşaoğlu, Miras Hukuku,

s. 703;

İmre, s. 666; Öz-

tan, Miras Hukuku, s. 491.

Turan Başara, s. 30.

Eren, “Mirasta İade” (birinci bölüm), s. 350; İmre, s. 750; Kocayusufpaşaoğlu, Mi-

ras Hukuku,

s. 450; İmre-Erman, s. 528; Gönensay-Birsen, s. 347; Antalya-Sağlam,

s. 454; Dural-Öz, s. 327; Turanboy,

s. 38; İnan-Ertaş-Albaş, s. 565; Turan Başara,

s. 30; Özuğur, s. 399, 400; Günay, Mirasta Denkleştirme (İade) Davası ile Miras

Sebebiyle İstihkak Davası,

s. 97; Tüfek, s. 254.