134

380

Türk Miras Hukukunda Denkleştirme

olması hâlinde, aksi belirtilmedikçe alınanın iade edilmesi gerektiğini

savunan bir görüş de mevcuttur.

109

Bir kazandırmanın denkleştirmeye tabi olup olmayacağını sapta-

mada temel sorun esasen mirasbırakanın o kazandırmayı yaparken

içinde bulunduğu saiktir. Çünkü miras bırakanın niyeti eğer “ben bu

kazandırmayı yapıyorum, ancak bu daha sonra miras payından indi-

rilecek” ise kazandırma denkleştirmeye tâbi olmaktadır. Şayet miras-

bırakan hiçbir şekilde irade beyanında bulunmamışsa da kanun denk-

leştirme iradesini var ya da yok saymaktadır.

B) KAZANDIRMANIN SAĞLARARASI BİR KAZANDIRMA

OLMASI

Miras bırakanın mirasçısı lehine yaptığı kazandırma sağlar arası

bir nitelik taşımalıdır.

110

Sağlararası hukukî işlemle, işlemi yapanın

sağlığında ve onun malvarlığında hüküm ifade etmek üzere yapılan

işlem kastedilmektedir.

111

Dolayısıyla denkleştirme için de kazandır-

manın ifası ölüme bağlanmamış olmalı, miras bırakanın sağlığında ifa

yapılmış olmalıdır.

112

TBK m. 290/2’ye göre

“Yerine getirilmesi bağış-

layanın ölümüne bağlı bağışlamada, vasiyete ilişkin hükümler uygulanır”

O hâlde böylesi tasarruflar için denkleştirme uygulanmayacaktır. Zira

ölüme bağlı tasarruflar için denkleştirme söz konusu değildir.

113

109

“… Miras bırakanın… füruun kendisine görülen hizmete karşılık yaptığı teber-

ruun, görülen hizmetle uygun düşmeyecek derecede fazla olması gibi hallerde

de, iadeden açıkça istisna edilmedikçe, iade yükümü vardır”, Gönensay-Birsen,

s. 347.

110

Kocayusufpaşaoğlu, Miras Hukuku,

s. 467; İmre, s. 744, 747; İmre-Erman, s. 525;

Turanboy, s. 34; Turan Başara, s. 55; Günay, Mirasta Denkleştirme (İade) Dava-

sı ile Miras Sebebiyle İstihkak Davası,

s. 80; Hatemi, s. 50;

Eren, “Mirasta İade”

(birinci bölüm),

s. 357; Antalya-Sağlam, s. 456; Kılıçoğlu, Miras Hukuku, s. 455;

Özuğur, s. 403; Öztan, Miras Hukuku, s. 511; Tüfek, s. 256;

İnan-Ertaş-Albaş, s.

566; Berki A. H., s. 296; Köprülü, s. 410; Şener, Miras Hukuku, s. 631.

111

Eren, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, s. 170; Erman, s. 77; Kocayusufpaşaoğlu-

Hatemi-Serozan-Arpacı,

s. 114 vd.; Kılıçoğlu, Borçlar Hukuku Genel Hükümler,

s. 51.

112

İmre, s. 747; İmre-Erman, s. 525; Günay, Mirasta Denkleştirme (İade) Davası ile

Miras Sebebiyle İstihkak Davası,

s. 80; Özuğur, s. 403; Tüfek, s. 261.

113

Kocayusufpaşaoğlu, Miras Hukuku,

s. 467; İmre, s. 747;

İmre-Erman, s. 526; Tu-

ranboy, s. 34; Günay, Mirasta Denkleştirme (İade) Davası ile Miras Sebebiyle İs-

tihkak Davası,

s. 80; Dural-Öz, s. 332; Antalya-Sağlam, s. 456; Özuğur, s. 403; Tü-

fek, s. 261; Berki, A. H., s. 296; İnan-Ertaş-Albaş, s. 566. Yargıtay İBK, T. 12.10.1988,

E. 2 – 326, K. 785, Özkan, s. 478.