134

380 / 705

379 TBB Dergisi 2018 (134) Bedia GÜLEŞ
deyiminden, kazandırmanın mutlaka bağışlama olması gerekmediği
anlaşılmaktadır.104 Dolayısıyla kazandırmadan kasıt sadece bağışlama
olmayıp, bağışlamanın yanı sıra karma bağışlar, ahlaki ödevin ifası
nedeniyle verilenler denkleştirmenin konusunu oluşturabilir. 105 Kar-
ma bağışın da denkleştirmeye konu kazandırma olabilmesinden çıkan
sonuç ise, kazandırmanın tamamen veya kısmen karşılıksız olabilme-
sidir.106
Doktrinde mükâfatlandırıcı bağışlama olarak adlandırılan ve min-
net duygusu dolayısıyla yapılan bağışlamalar ise bir görüşe göre tıp-
kı karma bağış gibi denkleştirmeye tâbi olmalıdır. 107 Diğer bir görüşe
göre ise bu tür bağışlamalar ne denkleştirmeye ne de tenkise tabidir.108
Minnet duygusuyla yapılan bir bağışta miras bırakan, kendisine karşı
gerçekleştirilen bir davranıştan dolayı memnuniyetini bir nebze olsun
ifade etmek üzere kazandırmada bulunduğu için, aslında o davranı-
şın tam karşılığı kazandırmada yoktur. Fakat kişinin kazandırmada-
ki iradesi bunun daha sonra denkleştirilmesine yönelik de değildir.
Bilâkis ona beğendiği davranışından dolayı bir ayrıcalık tanınması
söz konusudur. Bu sebeplerle böyle bir kazandırma, karma bağış ola-
rak nitelendirilebilirse de miras bırakanın iradesi bunun miras payına
mahsup edilmesi yönünde olmadığından denkleştirmeye tâbi olma-
malıdır. Ancak yapılan hizmete karşılık verilen bedelin açıkça fazla
ra, s. 50 vd.; Eren, “Mirasta İade” (birinci bölüm), s. 355; Dural-Öz, s. 332, 333.
104 Çeyizin ahlaki bir ödevin ifası olduğu tespiti ve örneği için bkz. Turan Başara,
s.51.
105 Kocayusufpaşaoğlu, Miras Hukuku, s. 466; Turanboy, s. 34, 35; Dural/Öz, s. 332;
Antalya-Sağlam, s. 455, 456; Baygın, s. 105. Ancak Yargıtay uygulamalarına göre
ahlaki ödevin ifası ne denkleştirmeye ne de tenkise tabidir, Özuğur, s. 402. Bu-
nunla beraber denkleştirme konusu kazandırmaların yalnızca bağışlama olması
görüşünden hareket eden yazarlar da vardır, bkz. İmre-Erman, s. 524; Turanboy,
s. 34; ücretsiz iş görmelerin de denkleştirmeye konu olamayacağına dair, Baygın,
s. 106.
106 İmre, s. 745; İmre-Erman, s. 524; Turanboy, s. 34; Eren, “Mirasta İade” (birinci
bölüm), s. 354. Ayrıca karma bağışlarında denkleştirmenin konusu olabileceğini
söyleyerek aynı yönde görüş beyanları için bkz. Dural-Öz, s. 332; Özuğur, s. 402;
İnan-Ertaş-Albaş, s. 566.
107 Mükâfatlandırıcı bağışlama ve bunun denkleştirmeye tabi olması gerektiği yö-
nündeki görüşler için bkz. Turan Başara, s. 54, 55.
108 Turanboy, s. 35; Günay, Mirasta Denkleştirme (İade) Davası ile Miras Sebe-
biyle İstihkak Davası, s. 76. Yargıtay’ın da bu görüşte olduğu ifade edilmiştir,
bkz. Özuğur, s. 402. Konuyla ilgili kararı için 2. HD, 24.11.1983, E. 1983/7795,
K. 1983/9208, (erişim tarihi:
26.02.2016, saat 11.01).