373 / 705
372
Türk Miras Hukukunda Denkleştirme
saklı pay eşitliğini sağlamada sağlararası tasarruflara ek olarak
ölüme bağlı tasarruflar da hesaba katılabilir.
73
• Denkleştirme hükümlerinden bütün kanunî mirasçılar yararlana-
bilirken; tenkis hükümlerinden yararlanabilmek için saklı paylı
mirasçı olmak gerekir.
74
Saklı paylı mirasçıların alacaklıları ile iflas
masası da şartların gerçekleşmesi halinde tenkis davası açabilirler
(TMK m. 562).
• Denkleştirme borçlusu kimseler yine kanunî mirasçılardır; buna
karşılık tenkis talebinin ileri sürüleceği kimsenin kanunî mirasçı
olması gerekmez, kazandırma yapılan üçüncü bir kişi de tenkis-
le yükümlü olabilir.
75
Şunu da belirtmek gerekir ki
“Kazandırmayı
alan kanuni mirasçı mirası reddederek iadeden kurtulabildiği halde ten-
kisten kurtulamaz”.
76
• Tenkis davası yenilik doğuran bir davadır.
77
Denkleştirme davası-
nın niteliği ise doktrinde talep içeriğine göre belirlenmiştir; buna
göre sadece denkleştirme alacağının varlığının tespitine yönelik
bir dava varsa tespit davası, buna karşılık denkleştirme konusunu
paylaştırma prosedürü içinde elde etmeye yönelik bir dava varsa
ifa davası söz konusudur.
78
73
Kocayusufpaşaoğlu, Miras Hukuku, s. 491; İmre-Erman, s. 517; Turan Başara, s.
37; Turanboy, s. 33; Uyar, s. 408; Antalya-Sağlam, s. 461; Dural-Öz, s. 320; Özu-
ğur, s. 399; Günay, Mirasta Denkleştirme (İade) Davası ile Miras Sebebiyle İstih-
kak Davası, s. 143; Tüfek, s. 297.
74
Kocayusufpaşaoğlu, Miras Hukuku, s. 492; İmre-Erman, s. 516, 517; Turanboy,
s. 33; Uyar, s. 408; Dural-Öz, s. 320, 321; Antalya-Sağlam, s. 461; Özuğur, s. 399;
Günay, Mirasta Denkleştirme (İade) Davası ile Miras Sebebiyle İstihkak Davası,
s. 142; Tüfek, s. 297.
75
Kocayusufpaşaoğlu, Miras Hukuku, s. 492; İmre-Erman, s. 516, 517; Turanboy,
s. 33; Uyar, s. 408; Dural-Öz, s. 320, 321; Antalya-Sağlam, s. 461; Özuğur, s. 399;
Günay, Mirasta Denkleştirme (İade) Davası ile Miras Sebebiyle İstihkak Davası,
s. 142; Tüfek, s. 297.
76
Kocayusufpaşaoğlu, s. 492.
77
İmre-Erman, s. 261; Dural-Öz,
s. 276; Öztan, Miras Hukuku, s. 121; Serozan-En-
gin, s. 258; Özuğur, s. 43; Turanboy, s. 49; Tüfek, s. 103.
78
Doktrindeki bu tespitler için bkz. Kocayusufpaşaoğlu, Miras Hukuku, s. 484, 485;
Kocayusufpaşaoğlu, “Mirasta İade (=Denkleştirme) ile İlgili Meseleler”, s. 136,
137. Paylaşma öncesinde açılan davanın tespit, paylaşımda sonra açılan davanın
ise eda davası olduğu yönünde bkz. Antalya-Sağlam, s. 459.