134

378

Türk Miras Hukukunda Denkleştirme

A) KARŞILIKSIZ BİR KAZANDIRMANIN VARLIĞI

Denkleştirmenin konusu olarak nitelendirilen

bu şarta göre, her

şeyden önce mirasbırakanın mirasçısına karşılıksız bir kazandırma-

bulunması gerekir.

Kazandırma bir kimsenin malvarlığına eko-

nomik değere sahip bir menfaatin sağlanması işlemidir.

100

Bu menfaat

kazandırma yapılan kişinin aktifinin artması ya da pasifinin azalması

şeklinde tezahür edebilir.

101

Ancak yapılan bu kazandırma karşılıksız

(ivazsız) olmalıdır.

102

Karşılıksız kazandırma denilince akla gelen ilk örnek bağışlama-

dır. Ancak doktrinde denkleştirmeye tâbi kazandırmanın mutlaka ba-

ğışlama niteliği taşımalarının gerekip gerekmediği tartışma konusu

olmuştur.

103

Bununla beraber en azından TMK m. 669/II’nin “çeyiz”

İmre-Erman, s. 524; Eren, “Mirasta İade” (birinci bölüm),

s. 353;

Şener, Miras

Hukuku, s. 628;

Şener, İlmi Açıklama ve Kazai İçtihatlarla Mirasta, Tenkis, İade,

İstihkak, s. 112; İmre, s. 744; Turan Başara, s. 43; Tüfek, s. 255; İnan-Ertaş-Albaş,

s. 565; Günay, Mirasta Denkleştirme (İade) Davası ile Miras Sebebiyle İstihkak

Davası, s. 71.

Kazandırma kelimesinin, ivazlı ya da ivazsız olarak yapılan ekonomik bir değer

sağlanmasını ifade ettiği; buna karşılık teberruun ivazsız bir yarar sağlanmasını

anlatmak üzere kullanıldığı, bu yüzden TKM’de kullanılmış olan teberru keli-

mesinin yerinde bir kullanım olduğu yönünde bkz. Eren, “Mirasta İade” (birinci

bölüm), s. 354.

İmre-Erman, s. 524; İmre, s. 744; Turanboy, s. 34, 35; Dural-Öz, s. 331; Hatemi,

s. 50; Öztan, Miras Hukuku, s. 511; Eren, “Mirasta İade” (birinci bölüm), s. 354;

Antalya-Sağlam, s. 455; Kılıçoğlu, Miras Hukuku, s. 455; İnan-Ertaş-Albaş, s. 566;

Turan Başara, s. 46; Günay, Mirasta Denkleştirme (İade) Davası ile Miras Sebe-

biyle İstihkak Davası, s. 71; Özuğur, s. 402; Tüfek, s. 255; Cem Baygın, Türk Miras

Hukukunda Alacaklıların Korunması, Seçkin Yayınları, Ankara, 2005, s. 105.

100

İmre-Erman, s. 524; İmre, s. 744; Eren, “Mirasta İade” (birinci bölüm), s. 354; Gü-

nay, Mirasta Denkleştirme (İade) Davası ile Miras Sebebiyle İstihkak Davası, s.

78; Eren, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, s. 181; “Kazandırıcı muamele bir

mamelekin eksilmesi sonucu, başka birinin malvarlığının çoğalmasıdır”, Şener,

Miras Hukuku, s. 630; Şener, İlmi Açıklama ve Kazai İçtihatlarla Mirasta, Tenkis,

İade, İstihkak, s. 114; Necip Kocayusufpaşaoğlu-Hüseyin Hatemi-Rona Serozan-

Abdülkadir Arpacı, Borçlar Hukukuna Giriş, Hukuki İşlem, Sözleşme, (Birinci

Cilt), Filiz Kitabevi, 6. Baskı, İstanbul, 2014, s. 114, 115; Gözübüyük, s. 148.

101

İmre, s. 748, 749; Turan Başara, s. 47; İmre, s. 744; Eren, Mirasta İade (birinci bö-

lüm), s. 354; Kocayusufpaşaoğlu-Hatemi-Serozan-Arpacı, s. 115; Gözübüyük, s.

148.

102

Kocayusufpaşaoğlu, Miras Hukuku, s. 464, 465; Turan Başara, s. 48; Turanboy, s.

34; Günay, Mirasta Denkleştirme (İade) Davası ile Miras Sebebiyle İstihkak Da-

vası, s. 77; Öztan, Miras Hukuku, s. 511; Dural-Öz, s. 331; Antalya-Sağlam, s. 455;

Eren, “Mirasta İade” (birinci bölüm), s. 354; Özuğur, s. 402; İnan-Ertaş-Albaş, s.

566; Tüfek, s. 255.

103

Tartışmalar için bkz. Kocayusufpaşaoğlu, Miras Hukuku, s.465, 466; Turan Başa-