134

421

TBB Dergisi 2018 (134)

Bedia GÜLEŞ

tirme konusu değerin önce alacaklı mirasçılar arasında paylaştırılma-

sı, sonra borçlu mirasçı da dâhil yine aynı değerin mirasçılar arasında

paylaştırılması ve sonunda miras paylarının buna göre hesaplanması

olmak üzere iki yöntemde gerçekleşebileceği doktrinde ifade edilmek-

tedir.

290

TMK m. 672/2’ye göre miras bırakan denkleştirme yöntemi ko-

nusunda bir belirleme yapmış olabilir ki bu durumda mirasçılar buna

hareket etmek durumundadır. İfade etmek gerekir ki mirasbırakanın,

kazandırma konusunun terekeye aynen iade edileceği konusundaki

beyanı, ancak denkleştirme yükümlüsünün denkleştirme konusunu

henüz elinden çıkarmamış olduğu durumlarda hüküm ifade eder.

291

B) DENKLEŞTİRME DEĞERİNİN HESAPLANMASI

Mirasbırakanın mirasçılarından birine sağlığında yaptığı kazan-

dırmanın denkleştirmeye tâbi olduğunun tespiti ve bunun iade edil-

mesinden sonraki konu, mirasçıların bu net terekeden paylarına düşen

değerin hesabıdır. Ancak denkleştirme konusunun hangi andaki de-

ğerinin esas alınacağı önemli bir meseledir. Nitekim yıllar önce mi-

rasçılardan birine çok önemli bir meblağ olarak yapılmış kazandırma

yapıldığı andaki kıymetiyle terekeye eklendiğinde, denkleştirmenin

mirasçılar arası eşitliği sağlama amacından uzak kaldığı aşikârdır.

Dolayısıyla kanun bu konuya da açıklık getirmiş, TMK m. 673/1’de

denkleştirmenin, kazandırmanın denkleştirme anındaki değerine göre

yapılacağını düzenlemiştir. TKM m. 607’nin mirasın açıldığı (miras bı-

rakanın öldüğü) tarihi esas alan hükmüne

292

nazaran, mevcut düzen-

leme daha âdil görünmektedir. Nitekim mirasın açıldığı gün ile denk-

leştirmenin yapıldığı an arasında da önemli bir müddet söz konusu

olabilir.

290

Yöntemler için bkz. Kocayusufpaşaoğlu, Miras Hukuku,

s. 482, 483; Turan Başa-

ra, s. 231, 232; İmre-Erman, s. 532 vd. Ayrıca Yargıtay’ın bir kararında denkleştir-

me konusunda nasıl bir usul izlenmesi gerektiği belirlemesi için, Günay, Mirasta

Denkleştirme (İade) Davası ile Miras Sebebiyle İstihkak Davası,

s. 122, 123.

291

Dural-Öz, s. 344.

292

Dural-Öz, s. 344;

Kocayusufpaşaoğlu, Miras Hukuku,

s. 486; Günay, Mirasta

Denkleştirme (İade) Davası ile Miras Sebebiyle İstihkak Davası,

s. 125; Berki A.

H., s. 299; Tüfek, s. 287; Gönensay-Birsen, s. 352; Köprülü, s. 415; Berki Ş., s. 229;

İmre, s. 759;

Şener, İlmi Açıklama ve Kazai İçtihatlarla Mirasta, Tenkis, İade, İs-

tihkak, s. 134; Şener, Miras Hukuku, s. 654; Ayiter, s. 238.