134

493

TBB Dergisi 2018 (134)

Nuşen Pelin DALGIÇ ATABAŞ

“tereddütsüz, akreditiflere yönelik düzenlemelerin temel taşı haline

geldiği” kabul edilmektedir.

Bununla beraber, UCP 600 m.1

’de de açıkça belirtildiği gibi, UCP

metni kanun gücünde değildir;

sadece tarafların bu yönde irade açık-

lamasında bulunmaları halinde uygulama alanı bulabilir.

Kısacası,

bu kuralların

uygulanmasında “irade serbestîsi ilkesi” geçerlidir.

UCP’nin hemen tüm dünyada uygulanıyor olmasında değişik za-

manlarda yapılan revizyonların etkisi büyük olmuştur. Çünkü bu re-

vizyon çalışmaları ile, hem değişik ülkelerin üzerinde anlaşabileceği

ortak paydaların oluşturulması hem var olan kuralların uygulanma-

sında görülen aksaklıkların ortadan kaldırılması hem de ilgili alanlar-

da yaşanan gelişmelerin kurallara yansıtılması hedeflenmiştir.

En son revizyon olan UCP 2007 Revizyonu’nda da amaç, maddele-

rin daha açık ve net bir biçimde ele alınması ve böylece uygulanmala-

rında birliğin sağlanmasını gerçekleştirmek olmuştur. Bu doğrultuda,

yeni metinde,

akreditif süreci tekrar düzenlenerek yeni bazı şartlar

Bu yönde bkz. Ellinger, (1983 Revision) s. 578 (“…without a shred of doubt, beco-

me the cornerstone of the law pertaining to letter of credits”).

Söz konusu maddeye göre: “Akreditiflere ilişkin Birörnek Usuller ve Uygulama,

2007 Revizyonu, 600 sayılı ICC Yayını (UCP), akreditif metni akreditifin bu kural-

lara tabi olduğunu açıkça belirttiğinde herhangi bir akreditife (uygulanabildikleri

ölçüde herhangi bir teminat akreditifi – standby letter of credit – dâhil) uygulanan

kurallardır. Bu kurallar akreditif şartlarıyla açıkça değiştirilmedikleri veya uygu-

lama dışı bırakılmadıkları sürece akreditifin bütün tarafları için bağlayıcıdır”.

Konu hakkında farklı görüşler ve ülke uygulamaları için bkz., Ellinger, (1983 Re-

vision) s.583-586; Hans von Houtte, The Law of International Trade, 2nd ed., Swe-

et & Maxwell, 2002, s. 271-273; Tekinalp, s. 570-572; Reisoğlu, (Akreditif), s. 55-57;

Wooler, s. 12-15; Doğan, s. 31-35.

UCP’ye atıf yapıldığında söz konusu düzenlemelerin sözleşme hükmü haline ge-

leceği yönündeki Yargıtay görüşü için, örnek olarak, bkz. 11. H.D. 1.11.2004, E.

2004/1535, K. 2004/10618. Aynı yönde bkz. Reisoğlu, (Akreditif) s. 75.

Bir ülkede akreditiflere yönelik olarak UCP’nin uygulanacağı konusunda bir dü-

zenleme yapılmış olması halinde tarafların isteği ile bağlı kalınmaksızın söz konu-

su kuralların uygulama alanı bulacağı unutulmamalıdır.

UCP 600 metninde yer alan düzenlemelerin “kural” niteliğinde olduğu yönünde

bkz. dn.29.

Uygulamada taraflar sıklıkla sözleşme ve akreditif metninde açıkça UCP’nin uy-

gulama alanı bulacağını belirttikleri için söz konusu kuralların hukukî niteliği ile

ilgili anlaşmazlıklara çok fazla rastlanmamaktadır.

Söz konusu metinde, UCP 500’de 49 olan madde sayısı 39’a indirilmiştir. Bu du-

rum ise, temel olarak, belli konulardaki düzenlemelerin metinden çıkarılmasın-

dan değil, aynı konuya ilişkin farklı maddelerde yer alan tekrarların ortadan kal-

dırılmış olmasından kaynaklanmıştır.