134

581

TBB Dergisi 2018 (134)

Özgür OĞUZ

nin erken doğum yapması halinde ise doğumdan önce kullanamadığı

süreler, doğum sonrası sürelere eklenmek suretiyle kullandırılacaktır

(İş K. m.74/f.1). Belirtmek gerekir ki doğum öncesi ve doğum sonrası

kadın işçiye kullandırılacak bu süreler, kadın işçinin sağlık durumu-

na ve işin özelliğine göre gerekirse artırılabilecek ve bu süreler hekim

raporu ile belirtilecektir (İş K. m.74/f.3). Ayrıca, çocuğun erken veya

ölü doğması ya da doğum sonrasında ölmesi, doğumdan sonra kadın

işçiye kullandırılacak olan sekiz haftalık sürenin kullandırılmasını en-

gellemeyecektir.

Kadın işçiye gebelik süresince periyodik kontrolleri

için ücretli izin verilecektir (İş K. m.74/f.4 ve ilgili yön. m.11). Doğum-

da veya doğum sonrasında kadın işçinin ölümü hâlinde, doğum son-

rası kullanılamayan süreler babaya kullandırılacaktır (İş K. m.74/f.1).

İş Kanunu m.74 ile yalnızca biyolojik olarak anne olan kadın iş-

çilere izin hakkı tanınmamış, aynı zamanda, evlat edinme durumu-

na ilişkin de bir düzenlemeye gidilmiştir. Nitekim ilgili düzenlemeye

göre üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen eşlerden birine veya

evlat edinene çocuğun aileye fiilen teslim edildiği tarihten itibaren se-

kiz hafta analık hâli izni kullandırılacaktır (İş K. m.74/f.1).

Doğum sonrası iznin tamamlanmasından sonra, kadın işçiye, altı

aya kadar ücretsiz izin verilir. Ücretsiz iznin verilmesi, kadın işçinin

talebine bağlıdır ve işverenin bu konuda takdir hakkı yoktur.

Bu izin,

Yuvalı (2013), s. 108.

“…

İş Kanunu’ndaki düzenlemeye göre; yasal ücretli doğum izinlerinin kullanıl-

masından sonra işçinin talep etmesi halinde işverence altı aya kadar ücretsiz izin

verilmesinin zorunlu olduğu sonucu ortaya çıkmaktadır. Burada izin verilmesi

işverenin takdirine bırakılmamıştır…” Y., 9. HD., T. 26.09.2008, 27521 E., 25157

K.; “…Doğum yapan kadın işçinin, ücretsiz doğum iznini kullanmak istemesi ve

işveren tarafından buna izin verilmemesi halinde, kadın işçi tek başına alacağı

karar ile işverene bildirimde bulunarak, ücretsiz doğum iznine ayrılabilir. Somut

olayda, davacı işçi doğum yapmış, doğum sonrasında kullandığı ücretli doğum

izinlerinden sonra, ücretsiz doğum izni talep etmiş ancak işverence buna izin

verilmemiştir. Kaldı ki, davacının iş sözleşmesinin feshinin ardından, kendisine

yıllık izin ücretinin de ödendiği, bu suretle davacıya yıllık ücretli izninin kalan

kısımlarının dahi kullandırılmadığı anlaşılmaktadır. Mahkemece, değinilen hu-

suslar gereğince, iş sözleşmesinin davacı tarafından değil, davalı işveren tarafın-

dan geçersiz nedenle feshedildiği gerekçesi ile davanın kabulü ile davacının işe

iadesine karar verilmesi gerekir…” Y. 9. HD., T. 13.07.2009, 36349 E., 20734 K.; “…

Davacının izin talebinde bulunduğu gerek davalı tarafından çekilen ihtarname-

den, gerekse davaya cevap dilekçesinden anlaşılmaktadır. Davacının izin talebi

kabul edilmediğine göre somut olayda davacının haklı fesih ile iş sözleşmesini

sona erdirdiği kabul edilerek kıdem tazminatının hüküm altına alınması gere-