134

644

Askeri Üst Uçuşlar ile Sahil Güvenlik Gemilerinin Faliyetlerinin Gayri Askeri Statüdeki ...

mından dikkate alındığında silahsızlandırılmış ifadesinin kullanıl-

ması askeri amaçlarla kullanılmayan askeri hava araçlarının uçuşuna

ve hatta ikametine müsaade verir bir nitelik kazanacaktır. “Askerden

arındırılmış statü” ifadesiyse, sanki asker dışında bir devlete ait silah-

lı unsurların kapsam içinde olmayacağı izlenimi yaratmaktadır. Ege

adalarının gayri askeri statüsüne ilişkin ilgili uluslararası antlaşmalar

bu bakımdan tartışma yaratmayacak açıklıkta olsa da yine uygula-

yıcılar bakımından pek çok sorunu beraberinde getirebilme olasılığı

bulunmaktadır. Bu sebeple amacı ve yabancı dillerdeki kullanımını

doğrudan karşılayacak olması sebebiyle bahse konu statü bakımından

“gayri askeri” statü ifadesinin kullanılması yerinde olacaktır.

Özman gayri askeri statüyü ifade etmek için “adaların askerden

ve silahtan arındırılması” ifadesini kullanmaktadır.

Söz konusu kul-

lanım göstermektedir ki tek başına askersizleştirme ve tek başına si-

lahsızlandırma terimlerinin kullanılması Ege Adaları bakımından te-

sis edilen statünün kapsamını karşılamamaktadır. O yüzden her iki

terminolojiyi de içine alan “gayri askeri statü” ifadesinin kullanılması

yerinde olacaktır.

Uluslararası hukuk bakımından, Türkçe literatürde kullanılan bir

terminolojinin herhangi bir etkisinin olmayacağı düşünülebilir. Bu-

nunla birlikte ilgili uluslararası antlaşmaların yorumlanması bakımın-

dan özellikle Yunanistan’ın gayri askeri statüye ilişkin esaslı değişik-

lik iddiaları dikkate alındığında,

her türlü bilgi, belge ve dokümanı

Türkiye aleyhine bir yorum aracı ve delil olarak kullanacağı açıktır.

Özellikle “silahsızlandırılmış” statü ifadesinin kullanılması bu an-

lamda Yunanistan’ın gayri askeri statüyü esnetme politikasına katkı

sağlayacak bir sonuç doğurabilir. Zira Türkçe olarak yazılan eserlerin,

yalnızca Yunan yazarlarca değil, uluslararası hukuk alanında çalışan

pek çok araştırmacı tarafından detaylıca incelendiği görülmektedir.

Dolayısıyla uluslararası hukuk bakımından doğabilecek olumsuzluk-

ları da önlemek amacıyla “gayri askeri statü” ifadesinin kullanılması

gerekir. Aksi takdirde Türk doktrininde ve uygulamasında gayri aske-

ri statünün kapsamının sorgulanmasına neden olacak uygulamaların

bulunduğu uluslararası kamuoyuna servis edilebilir.

M. Aydoğan Özman, “Lozan Andlaşmalarında Ege Adalarının Statüsü”,

Ankara

Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi

, C. 43, S.3, 1988, s. 202. (197 – 206)

Bkz. Hüseyin Pazarcı, “Ege Adalarının Hukuksal Statüsü”,

Ankara Üniversitesi Si-

yasal Bilgiler Fakültesi Dergisi

, C. 43, S. 3, s. 153 – 162.