119 / 521
Geçmişten Günümüze Azınlık Vakıflarının Mal Edinmeleri Sorunu
118
kümlerine uygun olarak, 1920 yılında “Müftüler ve Başmüftü Seçimiy-
le İslam Cemaatlerine Ait Evkaf Varidatının Yönetimine Dair Geçici
Kanun” başlıklı 2345 sayılı Yasa yürürlüğe konularak, Antlaşma hü-
kümleri iç hukuk mevzuatı haline getirilmiştir. Bu hak ve düzenleme-
ler Lozan Antlaşması’nın 40. maddesiyle de teminat altına alınmıştır.
Yunanistan’ın Batı Trakya Bölgesinde, karşılıklı nüfus mübade-
lesi dışında bırakılan Müslüman Türk azınlığa ait vakıflar, devletin
olumsuz tavrı ve müdahaleleri nedeniyle, evkaf idarelerinin 30 yıl
sonra seçilmeye başlanmış olmasına rağmen, 2345 sayıl Yasa’nın gü-
vencesi altında 1967 yılına kadar devletle ahenk içinde çalışmışlar ve
azınlık okullarının ve dini kurumlarının finans kaynağını oluştur-
muşlardır
75
.
1967 yılında yapılan askeri darbe sonucunda iş başına gelen cun-
ta yönetimi, Müslüman Türk azınlığa ait vakıfların yönetimine kendi
adamlarını getirmiş, bu durum demokrasiye geçildiği 1974 yılından
sonra da devam etmiştir. 1980 yılında çıkarılan 1091 sayılı Vakıflar
Yasası ile kuruluşlarından beri İslam-Osmanlı hukuku ilkelerine göre
yönetilen azınlık vakıfları hakkında Yunan Medeni Kanunu’nun hü-
kümlerinin uygulanacağı kabul edilmiştir.
Yunanistan’da vakıfların idare heyetleri müftülerin bulunduğu
Gümülcine, İskeçe, Dedeağaç ve Didimoticho’da kurulmuştur. 1930
yılandan 1967 yılana kadar geçen dönemde, İdare Heyetleri yerel müf-
tüler tarafından seçilmekte ve yetkili makam tarafından onaylanmak-
taydı. 1967 yılandan sonra ise İskeçe ve Gümülcine’nin İdare Heyetleri
Yunan Hükümeti tarafından atanmakta; Didimoticho’daki evkaf mal-
larını ise yerel müftü idare etmektedir
76
.
Şubat 2008 tarihinde kabul edilen “Batı Trakya Müslüman Azın-
lığının Vakıf ve Taşınmazlarının Yönetim ve İdaresine İlişkin Yasa ile
1980 tarihli Vakıflar Yasası yürürlükten kaldırılmıştır. Ancak, her iki
Yasa metni karşılaştırıldığında, sonradan yürürlüğe giren Yasa’nın ön-
cekinden çok farklı hükümler getirmediği anlaşılmaktadır.
75
SabahattinEmin, “Yunanistan’daVakıflar veMüslümanTürkAzınlığı Vakıflarının
Durumu”,
Vakıf Sempozyumu Kitabı
, Ankara, 2004, s. 113-118.
76
Angelos Syrigos, “Yunanistan’daki Müslüman Dini Vakıfların Hukuki İdaresi”,
Vakıf Sempozyumu Kitabı
, Ankara, 2004, s. 195.