TBB Dergisi 96. Sayı

Engelli Hakları Sözleşmesi’nde Ayrımcılık Yasağı ve Türkiye’nin Uyum Sorunu

170

nuçlarıyla da uyumludur. Ruhsal sorunu olanlar ve zihinsel engelliler

yakın arkadaş, iş arkadaşı, eş ve komşu olarak, bir iş yerinde çalışan

olarak, bir günü geçirmede partner olarak tercih edilmemektedir. Top-

lum, bu engelli grubunun eğitim alması gerektiğine inanmakla birlik-

te, akranlarıyla aynı ortamda eğitim almalarını uygun bulmamakta ve

en fazla önyargıyı bu gruba karşı göstermektedir.

Özürlülüğe Dayalı Ayrımcılığın Ölçülmesi Araştırması’na göre

eğitim, istihdam ve çalışma yaşamı, sağlık, siyasi yaşama katılım, ada-

lete erişim, boş zaman ve dinlenme faaliyetleri, topluma dahil olma

ve bilgiye erişim alanlarında ayrımcılık algı ve deneyimleri arasında

engelliler en fazla istihdam alanında ayrımcılığa uğradıklarını dü-

şünmektedirler. Bunu sırasıyla eğitim, toplumsal yaşama katılım, boş

zaman ve dinleme faaliyetleri, bilgiye erişim, sağlık ve adalete erişim

izlemektedir. Örneklem grubundakilerin algıları, özürlülerin siyasi

yaşama katılım alanında çok az ayrımcılığa uğradıkları yönündedir.

Türkiye’de özürlülerin en fazla istihdam alanında ayrımcılığa uğra-

dığı algısı ise, çalışma hayatına dahil olmayan özürlü nüfus oranı-

nın %78.29 olduğu bulgusuna erişen “Türkiye Özürlüler Araştırması

sonuçlarından da bilindiği gibi, Türkiye’deki genel bir soruna işaret

etmektedir. Bu durum, engellilerin doğrudan ya da işyerinde makul

uyarlamalar yapılmadığı için dolaylı ayrımcılığa tabi tutulduğu ve iş-

gücü dışında kaldığını göstermektedir. İkinci sırada yer alan eğitim

alanında ayrımcılık, özür derecesine göre farklılık göstermektedir.

Özür derecesi sağlık kurulu raporuna göre %80 ve üzeri olanların eği-

tim alanında ayrımcılıkla karşılaşma sıklıkları daha fazladır. Bu du-

rum ise, birden fazla özre sahip olanlarla özür derecesi yüksek olanla-

rın eğitim imkânlarından yararlanmak konusunda daha fazla destek

ve hizmete ihtiyaç duyduğunu, ancak bu desteklerin ve hizmetlerin

sağlanmadığını göstermektedir. Aynı sorun özel olarak işitme özürlü

grup için de geçerlidir. Eğitim kurumlarının ve bu kurumlarda hizmet

veren kişilerin işitme özürlülerin eğitimi konusunda yeterli bilgi ve

donanıma sahip olmadığı anlaşılmaktadır.

Özürlülük E

Özürlülüğü Nasıl Anlıyor Temel Araştırması, Başba-

kanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı, s.74-80,

ma/toplum_ozurlulugu_nasil_anliyor.pdf (10.06.2011)

Özürlülüğe Dayalı Ayrımcılığın Ölçülmesi Araştırması, 2010, OZİDA, s.81

http://

(10.06.2011)