21 / 521
Alt Vekâlet
20
I. ALT VEKÂLET SÖZLEŞMESİNİN TANIMI VE TARAFLARI
Vekilin iş görme borcunu bizzat yerine getirmesi kural olsa da,
818 S. TBK m. 390/III (6098 S. TBK m. 506/I)’de belirtilen istisnai du-
rumlarda vekilin işi bir başkasına gördürmesi mümkün hale gelmek-
tedir. Vekilin işi başkasına gördürme şekillerinden uygulamada en
çok karşılaşılan ve 818 S. TBK m. 391 (6098 S. TBK m. 507)’de özellik-
le düzenlenen ise alt vekâlettir. Vekilin vekâletten doğan borçlarının
ifasını “kendi adına” yaptığı bir sözleşme ile başkasına devretmesi
halinde alt vekâlet sözleşmesinin varlığından söz edilir
6
. Alt vekâlet
sözleşmesini vekil kendi adına yaptığından, bu sözleşmenin tarafları
doğal olarak asıl vekil ile alt vekildir; müvekkilin bu sözleşmeye taraf
olması söz konusu değildir
7
. Asıl vekil bu sözleşme ile vekillik sıfatını
devretmemektedir
8
, vekâletten doğan borçların ifasının kısmen veya
tamamen devredilmesi söz konusudur. Ortada tarafları farklı olan iki
vekâlet sözleşmesi vardır. Sözleşmelerden biri müvekkil ile vekil ara-
sındaki vekâlet ilişkisine (asıl vekâlet sözleşmesi), diğeri ise ilk mü-
vekkilin vekilinin kendi adına yaptığı bir sözleşmeyle alt vekili tevkil
ettiği vekâlet ilişkisine (alt vekâlet sözleşmesi) ilişkindir
9
.
Alt vekâlet sözleşmesini alelade bir vekâlet sözleşmesinden farklı
kılan temel özellik, hukuki anlamda değilse de, fiilî anlamda başka bir
vekâlet sözleşmesinden kaynaklanıyor olmasıdır
10
. Alt vekâlet sözleş-
mesi başlı başına ve bağımsız bir sözleşme niteliği taşımakla birlikte,
bu sözleşmenin konusunu -kısmen veya tamamen- asıl vekâlet sözleş-
mesinin konusu olan karakteristik edim oluşturacaktır
11
.
6
Akipek s.113; Becker, Herman: İsviçre Borçlar Kanunu Şerhi, Yargıtay Yayınları
No:24, Yargıtay Yayınları, Ankara 1993, ( çev. Suat DURA ), s.708; Erlüle, Fulya:
“Alt Vekalet”, Prof.Dr.Selahattin Sulhi Tekinay’ın Hatırasına Armağan, Marmara
Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayını, İstanbul 1999, s.260; Tandoğan s.459; Yavuz
s.467; Tanrıver s.26.
7
Cerutti, Romeo; Der Untervertrag, Universitätsverlag Freiburg Schweiz, Freiburg
1990, s.4 vd; Akipek s. 129; Zevkliler/Gökyayla s.495.
8
Acar, Faruk: Türk-İsviçre Medeni Hukukunda Alacaklılar Arası Teselsül, Seçkin
Yayınevi, Ankara 2003, s.184; Hatemi, Hüseyin / Serozan, Rona / Arpacı,
Abdülkadir: Borçlar Hukuku Özel Bölüm, Filiz Kitabevi, İstanbul 1992, s.420.
9
Akipek s.113-114.
10
Cerutti s. 4 vd.
11
Bir başka sözleşme ile olan “fiili bağ”ı alt sözleşmeyi diğer sözleşmelerden
ayıran temel özellik olmakla birlikte, bir başka sözleşmeyle ilişkisi bulunan
bütün sözleşmelerin alt sözleşme olarak nitelendirilmesi de doğru bir yaklaşım
olmayacaktır. Bu nedenle her iki sözleşme arasında fiili bir ilişkinin bulunmasının