347 / 521
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Medeni Usul Hukukumuza Getirdiği Yeni Düzenlemeler
346
Sulh hukuk mahkemesinin görevine giren davalar HUMK’ta adli
tatilde görülebilen davardayken, HMK’da bu davalar adli tatilde gö-
rülebilecek davalardan çıkarılmıştır.
IX- MECBURİ DAVA ARKADAŞLIĞI
İhtiyari dava arkadaşlığına ilişkin hükümler genel olarak koru-
nurken mecburi dava arkadaşlığına ilişkin olarak yeni düzenlemeler
getirilmiştir. HMK m. 59’a göre:
“Maddi hukuka göre, bir hakkın birden
fazla kimse tarafından birlikte kullanılması veya birden fazla kimseye kar
şı birlikte ileri sürülmesi ve tamamı hakkında tek hüküm verilmesi gereken
hâllerde, mecburi dava arkadaşlığı vardır.”
Mecburi dava arkadaşları, an-
cak birlikte dava açabilir veya aleyhlerine de birlikte dava açılabilir. Bu
tür dava arkadaşlığında, dava arkadaşları birlikte hareket etmek zo-
rundadır. Ancak, duruşmaya gelmiş olan dava arkadaşlarının yapmış
oldukları usul işlemleri, usulüne uygun olarak davet edildiği hâlde
duruşmaya gelmemiş olan dava arkadaşları bakımından da hüküm
ifade eder. (HMK m. 60)
Ancak, buna rağmen mecburi dava arkadaşlarından sadece bir
kısmı dava açmış veya bir kısmına karşı dava açılmışsa, dava hemen
reddedilmez, diğer dava arkadaşlarının da davada yer almalarını (da-
hil edilmelerini) sağlamak için süre verilir. Bu süre içinde, dava arka-
daşlarının davada yer almaları sağlanamazsa, dava sıfat yokluğundan
reddedilir
9
.
X- ASLİ MÜDAHALE
Asli müdahale kavramı HUMK’ta düzenlenmemesine rağmen
doktrinde ve uygulamada kabul edilmişti
10
. HMK’da ise asli müda-
hale kendisine maddesel olarak yer bulmuştur. Asli müdahale, görül-
mekte olan bir davada üçüncü bir kişinin, dava konusu şey veya hak
üzerinde kısmen veya tamamen hak sahibi olduğunu iddia ederek, bu
davanın taraflarına karşı dava açmasıdır
11
. HMK m. 65’e göre
“
Bir yar-
9
Pekcanıtez/Atalay/Özekes, s. 219; Erişir Evrim, Medeni Usul Hukukunda Taraf
Ehliyeti, İzmir 2007, s. 304.
10
Bkz. Özeke
s,
Asli Müdahale, s. 7.
11 Pekcanıtez Hakan, Medeni Usul Hukukunda Feri Müdahale, İzmir 1992, s. 43;
Özekes Muhammet, Medeni Usul Hukukunda Asli Müdahale, İstanbul 1995; s.
16; Özekes Muhammet, Medeni Usul Hukukunda Hukuki Dinlenilme Hakkı, An-