

TBB Dergisi 2011 (96)
M. Serhat SARISÖZEN
349
(2) Okunamayan veya uygunsuz yahut ilgisiz olan dilekçenin ye-
niden düzenlenmesi için uygun bir süre verilir ve bu dilekçe dosyada
kalır. Verilen süre içinde yeni bir dilekçe düzenlenmezse, tekrar süre
verilemez.
Hukukun uygulanması
MADDE 33- (
1) Hâkim, Türk hukukunu resen uygular.
5-DAVAYI AYDINLATMA ÖDEVİ
Hakimin davayı aydınlatma ödevi çerçevesinde iddianın somut-
laştırılmasının mümkün olmadığı durumlarda da ispat yükü taşıma-
yan tarafa hakimin soracağı sorularla davanın aydınlatılması sağlana-
bilecektir
15
. Davayı aydınlatma ödevi de HMK m. 31 ve 144’te kendine
yer bulmuştur.
Hâkimin davayı aydınlatma ödevi
MADDE 31-
(1) Hâkim, uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu
kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili
gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabilir; soru sora-
bilir; delil gösterilmesini isteyebilir.
Tarafların dinlenilmesi
MADDE 144-
(1) Tahkikat aşamasında mahkeme, her iki tarafı
usulüne uygun olarak davet edip, davada ileri sürülen vakıalar hak-
kında dinleyebilir.
(2) Mahkemenin, dinlenilmek üzere mahkemeye gelmeleri için
iki tarafa vereceği süre iki haftadan
az olamaz. Bu süre, gerektiğinde,
mahkemece resen veya iki taraftan birinin talebi üzerine uzatılabilece-
ği gibi kısaltılabilir.
6-HAKİMİN DELİLLERİ DEĞERLENDİRMESİ
HMK m. 198’e göre:
“Kanuni istisnalar dışında hâkim delilleri serbest
çe değerlendirir”
7-ADİL YARGILANMA HAKKI
Adil yargılanma hakkı genel olarak herkesin, uyuşmazlığın aleni
15
Atalay Oğuz, Medeni Usul Hukukunda Menfi Vakıaların İspatı, İzmir 2001, s. 166.