TBB Dergisi 96. Sayı

TBB Dergisi 2011 (96)

M. Serhat SARISÖZEN

347

gılamanın konusu olan hak veya şey üzerinde kısmen ya da tamamen

hak iddia eden üçüncü kişi, hüküm verilinceye kadar bu durumu ileri

sürerek, yargılamanın taraflarına karşı aynı mahkemede dava açabilir.

Asli müdahale davası ile asıl yargılama birlikte yürütülür ve karara

bağlanır.”

XI-MEDENİ USUL HUKUKUNA HAKİM OLAN İLKELER

HUMK’tan farklı olarak, HMK’da medeni usul hukukuna hakim

olan ilkeler ayrı bir başlık altında düzenlenmiştir. Bu ilkeler zaten

doktrinde kabul edilip uygulanan ilkeler olduğundan usul hukuku-

muz açısından yeni değildir, bununla birlikte ayrı başlık altında dü-

zenlenmesi yenidir.

1-TASARRIF İLKESİ – TALEPLE BAĞLILIK İLKESİ

Tasarruf ilkesi, genel anlamda tarafların yargılamanın başlangıcı-

nı, konusunu ve sona ermesini belirleyebilmeleri, dava konusu üzerin-

de serbestçe tasarruf edebilmesi anlamına gelir

MADDE 24-

(1) Hâkim, iki taraftan birinin talebi olmaksızın, ken-

diliğinden bir davayı inceleyemez ve karara bağlayamaz.

(2) Kanunda açıkça belirtilmedikçe, hiç kimse kendi lehine olan

davayı açmaya veya hakkını talep etmeye zorlanamaz.

(3) Tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri dava ko-

nusu hakkında, dava açıldıktan sonra da tasarruf yetkisi devam eder.

Taleple bağlılık ilkesi

MADDE 26-

(1) Hâkim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; on-

dan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep

sonucundan daha azına karar verebilir.

(2) Hâkimin, tarafların talebiyle bağlı olmadığına ilişkin kanun hü-

kümleri saklıdır.

kara 2003, s. 260;

Erişir,

s. 114.

Pekcanıtez/Atalay/Özekes, s. 240; Özekes, Hukuki Dinlenilme Hakkı, s. 67; Sun-

gurtekin Özkan Meral/ Türkoğlu Özdemir Gökçe, Roma Hukukundan Günümü-

ze Medeni Yargılamanın Esasları, Ankara 2008, s. 139; Sungurtekin Özkan Meral,

Avrupa Birliği / Avrupa Topluluğu Usul Hukukuna Giriş, Ankara 2009, s. 234.