203 / 465
2010 Anayasa Değişikliklerinden Sonra Türk Anayasa Mahkemesinin Yapılanması
202
ayrılacakları; bir üyenin hakimlik mesleğinden çıkarılmasını gerekti-
ren bir suçtan hüküm giymesi durumunda üyeliğin kendiliğinden dü-
şeceği; sağlık sorunları nedeniyle görevin yerine getirilemeyeceğinin
anlaşılması durumunda ise üye tamsayısının salt çoğunluğunun kara-
rıyla üyeliğin sonlandırılacağı düzenlenmiştir.
147. maddeyle, bir üyenin görev süresinin 12 yılla ve bir defayla
sınırlandırılması doğru olmuştur
113
. Süre ne çok kısadır ne çok uzun-
dur. Bu süreye göre, mahkeme içtihat istikrarını sağlayabilecek ve aynı
üye yeniden seçilemeyeceğinden, ikinci görev dönemi bakımından bir
siyasi beklenti içerisinde olmayacaktır. Bu yönüyle düzenlemenin ha-
kim tarafsızlığını sağladığı söylenebilir. Diğer bir söyleyişle, bu deği-
şiklik AYM üyelerine sağlanan yargıçlık teminatı ve güvencelerini et-
kileyen bir değişiklik değildir. Zira, genel güvenceler olan AY 138, 139
ve 140. maddelerdeki güvencelere 2010 değişikliği ile dokunulmamış-
tır. Ancak yine de üyelerin üçte birinin veya yarısının, karşılaştırmalı
hukuktaki bazı uygulamaların aksine, 3 ya da 5 yıllık süreler dahilinde
yenilenmiyor oluşu kanaatimizce önemli bir eksikliktir
114
.
148. ve 149. maddelerde ise AYM’nin diğer görevleri yanında bi-
reysel başvuru ve yüce divan görevi ile buna ilişkin yeni yapılanma-
sı düzenlenmiştir. Hem inceleme konumuzla olan bağlantısı hem de
değişikliklerin buna ilişkin oluşu nedeniyle, bu iki maddeyi sadece
bireysel başvuru hakkı ile mahkemenin yüce divan görevi açısından
inceleme gereği duyduk.
148. maddede, AYM’nin iptal davalarını göreceği belirtilmiştir.
2010 değişikliğinde, buna ilişkin bir düzenleme yer almamış; düzen-
leme aynen korunmuştur. Ancak 148. maddenin 3. fıkrasında birey-
lere AİHS bünyesinde teminat altına alınmış olan herhangi bir temel
hak ve ögürlüğünün kamu gücü tarafından ihlal edildiği iddiasıyla
AYM’ye başvurma hakkı tanınmıştır.
148. maddenin 6. ve 7. fıkrasında yüce divan sıfatı ve bu sıfatla mah-
kemenin kimleri yargılayacağı; 9. fıkrasında ise yüce divan kararlarına
karşı nasıl bir kanunyoluna gidilebileceği konuları düzenlenmiştir.
113
“Sürekli üyelik modelinden vazgeçilmelidir. Sürekli üyelik, Anayasa Mahkemesi üyeliğini
bir mesleğe dönüştürür.”
(iyimaya, a.g.e,s.34)
114
Aynı yönde Aliefendioğlu,
Tebliğ (AYD 2004)
, s. 33