TBB Dergisi 98. Sayı

TBB Dergisi 2012 (98)

AİHM Türkiye Raporu

455

26. Daha spesifik olarak, AİHM Türk hukuk sisteminin davaları hız-

landıracak ya da davacılara, örneğin gecikmeler için tazminat

almak ya da ilk derece mahkemesi üzerinde yargılamayı hızlan-

dıracak bir denetleme yetkisine sahip bir yetkiliye ulaşmak gibi

uygun telafi imkânları sunan herhangi bir hukuk yolu sağlamadı-

ğını gözlemlemiştir. 2009’da AİHM öncü niteliğindeki bir karar-

, en uygun telafi şeklinin, iç hukukta böyle bir yol oluşturarak

Türk ulusal hukukunu Sözleşme’nin 13. maddesiyle uyumlu hale

getirmek olduğu değerlendirmesinde bulunmuştur. Bu nedenle

Komiser, Türk makamlarını, davaların aşırı uzunluğu için mev-

zuat ve/veya içtihat yoluyla, esas dava sonuçlanmadan devreye

girebilecek etkili bir hukuk yolu güvencesi sağlamaya acilen davet

etmektedir.

I. b. Tutukluluğa çok sık başvurulması ve aşırı uzun tutukluluk

süreleri

27. Komiser, Bakanlar Komitesi’nin tutukluluk hakkında, tutuklu-

luğun her zaman istisnai ve gerekçeli olması gerektiğini bildiren

Rec(2006)13 sayılı Tavsiye Kararı’nı

hatırlatır. Suçu mahkeme ta-

rafından tespit edilmemiş kişileri tutuklamanın tek gerekçesinin,

soruşturmaların etkin bir şekilde yürütülmesini sağlamak (mev-

cut bütün delilleri güvence altına almak, hileli anlaşmaları ve ta-

nıklara müdahaleyi engellemek) ya da adaletten kaçmayı engel-

lemek olabileceğini akıldan çıkarmamak ve masumiyet karinesi

ilkesini korumak son derece önemlidir. Daha az kısıtlayıcı alter-

natif önlemlerin (adli kontrol, kefaletle salıverme ya da yurt dışına

Daneshpayeh -Türkiye,

16 Temmuz 2009 tarihli karar. Bu tür “yumuşak talimatlar”

Avrupa insan Hakları Mahkemesi’nin verdiği yarı pilot uygulama nitelikli karar-

ların bir bölümünü oluşturmaktadır. Bu tür pilot uygulama niteliğindeki ilk ka-

rar 2004 yılında

Broniovvski-Polonya

davasında verilmiştir. Avrupa insan Hakları

Mahkemesi, yarı pilot uygulama niteliğindeki kararlarlarından farklı olarak pilot

uygulama niteliğindeki kararlarında, bu kararların operatif hükümler bölümün-

de söz konusu kararın uygulanması (ve ihlalin tekrarlanmasından kaçınmak) için

muhatap ülkenin, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin gözetiminde uygula-

makla yükümlü olduğu genel tedbirleri belirtmektedir.

Bakanlar Komitesi’nin, tutukluluğa başvurulması, bunun koşulları ve istismara

karşı getirilen güvence hükümleri konulu, üye devletlere yönelik Rec(2006)13 Sa-

yılı Tavsiye Kararı.