TBB Dergisi 99. Sayı

TBB Dergisi 2012 (99)

Faruk Y. TURİNAY

215

yer alan tüzükler, Birliğin bu işlemi yapmaya yetkili organlarınca

kabul edildikten sonra Birlik resmi gazetesinde yayımlanarak ve

üye devletlerin herhangi bir işlemi olmaksızın bu devletlerin hu-

kuk düzenleri üzerinde doğrudan doğruya etki doğururlar

148

b) Uluslar arası hukuk kuralları doğrudan sadece üye devletleri bağ-

lar; üye devletlerin hukuk düzenlerindeki gerçek ve tüzel kişileri

bağlamaz. Bunların uluslararası hukuk kurallarıyla bağlı kılın-

ması, bu kuralların söz konusu devlet tarafından iç hukuka uyar-

lanması ve yeni düzenlemeler yapılmasıyla sağlanabilir. Hâlbuki

topluluk hukukunun birincil ve ikincil kurallarının pek çoğu üye

devletlerdeki gerçek ve tüzel kişilere doğrudan uygulanabilmek-

tedir. Örneğin Roma Antlaşması’nın 12, 30, 31, 48, 59. ve başka

bazı maddeleri Avrupa Adalet Divanı’nca sözü edilen gerçek ve

tüzel kişilere uygulanmıştır.

c) Uluslararası hukukun öznelerinden olan uluslar arası örgütler iş-

birliği, eşgüdüm gibi bir başka eşit iradenin varlığını benimseyen

yönetişim araçlarına istinat eder; yetki devri görülmemektedir.

Topluluk hukukuna gelince, o, bütünleşme esasına dayanır; üye

devletlerden Birliğe pek çok kaydadeğer yetki devrine tanık ol-

mak mümkündür. Gerek bu bağlamda, gerekse genel kavramsal

bağlamda

“Birlik üyesi ülkelerin vatandaşlarının tamamı ulu-

sun yerini, topluluk düzenini kuran antlaşma anayasa yerini al-

mıştır” önermesi, ciddiyetle tartışılması gereken bir önermedir

d) Topluluk hukukunu yarattığı ulusüstü hukuki varlık, yani Bir-

lik, varlığın kurucu unsurlarından, devletlerden bağımsız bir

tüzel kişiliğe sahiptir. Avrupa Birliği, Belçika’dan, İspanya’dan,

Almanya’dan ya da bir başka Avrupa devletinden bağımsız ola-

rak, güçlü bir hukuki bir meşruiyetle var olmakta ve hukuki ki-

şiliğini sürdürmektedir. Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu

Antlaşması’nın 6. maddesine göre,

“Topluluk, uluslar arası ilişkiler-

de işlevlerini yerine getirebilmek ve amaçlarına ulaşabilmek için gerekli

olan hukuksal kişiliğe ve kapasiteye sahiptir.”

Avrupa Atom Enerjisi

Topluluğu Antlaşması’nın 184. maddesine göre

“Topluluk hukuki

bir kişiliğe sahiptir.”

148

Pazarcı, Uluslar arası Hukuk Açısından Otuzuncu Yılında AET, İktisadi Kalkınma

Vakfı Dergisi, No: 49, 1987, s.31-32; Yazıcı, op.cit., s.260